Οι Σπουδές στο Τμήμα Κοινωνιολογίας
Η επαγγελία της Κοινωνιολογίας είναι « η κοινωνιολογική φαντασία», η ουσιώδης δηλαδή ικανότητα να μπορεί να σχηματίζει κανείς μια ευκρινή εικόνα γι’ αυτό που συμβαίνει στoν κόσμο και αυτό που μπορεί να συμβαίνει στον ίδιο του τον εαυτό.
C. Wright Mills
H σπουδή της επιστήμης της Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, είναι μια συναρπαστική διαδικασία για τους διδάσκοντες και κυρίως για τους διδασκόμενους, αφού στοχεύει στην αυτογνωσία όλων μας ως προσώπων και ως πολιτών μέσα στην ελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινωνία, αλλά και στην εμπέδωση γνώσεων για μια επιστημονική θεώρηση και επαγγελματική απασχόληση με την ανάλυση και επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων.
Προπτυχιακές Σπουδές
Για την πραγμάτωση των παραπάνω στόχων, το Τμήμα Κοινωνιολογίας διαθέτει ένα υψηλού επιπέδου πρόγραμμα σπουδών, το οποίο συνεχώς εναρμονίζεται με τις σύγχρονες κατευθύνσεις της επιστήμης της Κοινωνιολογίας, ώστε να ικανοποιεί τις γνωστικές κι επαγγελματικές ανάγκες του φοιτητή, αλλά και τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας για ικανό επιστημονικό δυναμικό, όχι μόνο στην Κοινωνιολογία και στις κοινωνικές επιστήμες ευρύτερα, αλλά και σε πολλά άλλα κοινωνικά κι επαγγελματικά πεδία .
Πρόγραμμα Σπουδών
Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος Κοινωνιολογίας περιέχει προσφερόμενα μαθήματα, τα οποία, ανάλογα με το περιεχόμενο και εν γένει το χαρακτήρα τους, διαρθρώνονται σε κατηγορίες, έτσι ώστε να υπηρετηθούν δύο γενικοί στόχοι:
Α. Να προσφερθεί μια βασική «εγκύκλια» γνώση στον επιστημονικό κλάδο της κοινωνιολογίας που υπηρετεί το Τμήμα.
Β. Να προσφερθούν πιο εξειδικευμένες γνώσεις σε επιμέρους γνωστικά αντικείμενα και πεδία έρευνας της κοινωνιολογίας.
Επιπλέον, η άρθρωση των προσφερόμενων μαθημάτων και των ευρύτερων δραστηριοτήτων του Τμήματος διαμορφώνεται ώστε να υπηρετείται ένας ακόμα κεντρικός στόχος των ακαδημαϊκών σπουδών: η εξοικείωση των φοιτητών/-τριών με την κοινωνική έρευνα. Μολονότι οι υψηλές απαιτήσεις της έρευνας υπηρετούνται κατ’ εξοχήν από τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών εν τούτοις και οι προπτυχιακές σπουδές συμβάλλουν πολλαπλά προς αυτή την κατεύθυνση.
Κατηγορίες Μαθημάτων
Το Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος δομείται στις εξής κατηγορίες μαθημάτων:
Υποχρεωτικά Μαθήματα Υποβάθρου (ΥΠΟ).
Τα μαθήματα αυτά έχουν ένα γενικό-εισαγωγικό χαρακτήρα με στόχο τη μύηση στην θεμελιακή «εγκύκλια» γνώση στην Κοινωνιολογία και προσφέρουν ένα πολύ βασικό σώμα γνώσεων, απαραίτητο για κάθε κοινωνιολόγο, αλλά και πιο γενικά για κάθε κοινωνικό επιστήμονα. Το περιεχόμενό τους έχει σχεδιασθεί έτσι ώστε να εισάγουν στη θεωρία και τις μεθόδους των κοινωνικών επιστημών γενικά και ειδικότερα της κοινωνιολογίας. Στα Υποχρεωτικά Μαθήματα συμπεριλαμβάνονται και τα μαθήματα Γενικών Γνώσεων της Αγγλικής γλώσσας, αρθρωμένα σε τέσσερα επίπεδα διδασκαλίας, με στόχο την εξοικείωση των φοιτητών και των φοιτητριών με την ορολογία της κοινωνιολογίας στην αγγλική.
Μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου Επιστημονικής Περιοχής (ΕΠ).
Τα μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου έχουν πιο εστιασμένο χαρακτήρα και λειτουργούν ως εισαγωγικά μαθήματα στις δύο Επιστημονικές Περιοχές «Μορφές Κοινωνικής Οργάνωσης και Μετασχηματισμοί», «Πολιτισμός: Κοινωνικές Πρακτικές και Συγκρούσεις» που έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες του Τμήματος. Οι υφιστάμενες Επιστημονικές Περιοχές προσφέρουν μαθήματα επιλογής γύρω από συγκεκριμένες θεματικές περιοχές ερευνητικής εστίασης στην επιστήμη της Κοινωνιολογίας, εντός των οποίων στη συνέχεια εντάσσονται μέρος των προσφερόμενων σεμιναρίων και παραδόσεων.
Επιλεγόμενα Μαθήματα, Παραδόσεις και Σεμινάρια (ΥΕΠ και ΥΕΠ-Σ).
Πρόκειται για μαθήματα με τη μορφή των παραδόσεων (ΥΕΠ) ή των σεμιναρίων (ΥΕΠ-Σ) που συγκροτούν τον κύριο όγκο των θεματικών αντικειμένων που περιλαμβάνει το Πρόγραμμα Σπουδών. Στο πλαίσιο των παραδόσεων μαθημάτων αυτών οι φοιτητές και οι φοιτήτριες εφοδιάζονται με εστιασμένες γνώσεις κυρίως σε επιμέρους πεδία της κοινωνιολογικής θεωρίας και έρευνας, όπως αυτά διαμορφώνονται στο πλαίσιο του σύγχρονου καταμερισμού της εργασίας στην επιστήμη της Κοινωνιολογίας.
Τα Σεμινάρια προϋποθέτουν την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών και φοιτητριών στη διεξαγωγή τους, και οργανώνονται με στόχο την άσκησή τους στην επιστημονική έρευνα και την εκπόνηση σεμιναριακών εργασιών, οι οποίες παρουσιάζονται προφορικά και κατατίθενται σε γραπτή μορφή. Τα μαθήματα σεμιναριακού χαρακτήρα λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους προσφέρονται σε μικρές ομάδες φοιτητών (περίπου 20-25 φοιτητές ανά σεμινάριο). Τα Σεμινάρια χωρίζονται σε αυτά που συνδέονται με μια από τις δύο επιστημονικές περιοχές του Προγράμματος Σπουδών και σε αυτά που είναι πέραν αυτών των περιοχών.
Μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής (EΛE)
Πρόκειται για μαθήματα διεπιστημονικής κατάρτισης που συμπληρώνουν τα Επιλεγόμενα Μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος και προσφέρονται από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης ή έπειτα από ειδική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης από άλλα Πανεπιστήμια ή Α/Τ.Ε.Ι της Ελλάδας ή του εξωτερικού, στο πλαίσιο της κινητικότητας των φοιτητών και φοιτητριών μέσω των ποικίλων προγραμμάτων Erasmus και των συνεργασιών με Ακαδημαϊκά Ιδρύματα της αλλοδαπής.
Πρακτική Άσκηση
Η Πρακτική Άσκηση εκτιμάται ως σημαντική ευκαιρία σύνδεσης των θεωρητικών γνώσεων με την εμπειρική πραγματικότητα και προβλέπει την άσκηση των επιλεγόμενων φοιτητριών και φοιτητών σε συνεργαζόμενους φορείς που έχουν συνάφεια με τα γνωστικά αντικείμενα που προσφέρονται στο Πρόγραμμα Σπουδών. Στοχεύει τόσο στην εκπαίδευση των φοιτητών σε πραγματικές εργασιακές συνθήκες και στην απόκτηση από μέρους τους πολύτιμης εργασιακής εμπειρίας όσο και στην κινητοποίηση του ενδιαφέροντος δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και εταιρειών για την ανάπτυξη ενός δικτύου επαφών, το οποίο θα στηρίζει την ομαλή ένταξη των αποφοίτων στην αγορά εργασίας.
Πτυχιακή Εργασία
Η πτυχιακή εργασία αποτελεί μια σύνθετη ερευνητική εμπειρία που προσφέρει στους φοιτητές ουσιαστικά αλλά και τυπικά εφόδια προς την κατεύθυνση των μεταπτυχιακών σπουδών. Συγχρόνως όμως, αποτελεί το τελικό και ωριμότερο στάδιο στη διαδικασία εκπόνησης επιστημονικών εργασιών στο πλαίσιο των προπτυχιακών σπουδών, και κυρίως των σεμιναρίων. Σε ό,τι αφορά την εξοικείωση με την έρευνα και τη σύνταξη επιστημονικής εργασίας, η πτυχιακή εργασία διευρύνει και «κορυφώνει» τις πρώτες, σχετικά πιο απλές, εμπειρίες που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο των σεμιναριακών μαθημάτων. Η Πτυχιακή Εργασία είναι προαιρετική για τη λήψη πτυχίου.
Διάρθρωση του Προγράμματος Σπουδών
Το Πρόγραμμα αρθρώνεται κλιμακωτά σε αλυσίδες μαθημάτων που ξεκινούν από μαθήματα υποβάθρου και γενικών γνώσεων (Αγγλικά). Ακολουθούν μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου που στοχεύουν να εισάγουν τις φοιτήτριες και τους φοιτητές στις δύο Επιστημονικές Περιοχές του Προγράμματος Σπουδών. Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με τις Κατ’ Επιλογήν Υποχρεωτικές Παραδόσεις και τα Σεμινάρια που κατανέμονται στις δύο Επιστημονικές Περιοχές ή είναι κοινές και για τις δύο ΕΠ και με μαθήματα ελεύθερης επιλογής. Για την απόκτηση πτυχίου Κοινωνιολογίας οι φοιτητές και οι φοιτήτριες πρέπει να παρακολουθήσουν 48 μαθήματα: 21 υποχρεωτικά υποβάθρου, 5 μαθήματα Ειδικού Υποβάθρου Επιστημονικής Περιοχής, 19 Μαθήματα Κατ’ Επιλογήν Υποχρεωτικά (14 Παραδόσεις, εκ των οποίων οι 3 υποβάθρου και 5 Σεμινάρια) και 3 μαθήματα Ελεύθερης Επιλογής από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Πρόγραμμα Ανταλλαγής Φοιτητών
Tο Tμήμα συμμετέχει στο Πρόγραμμα “Σωκράτης / Erasmus” της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά τη διακίνηση και ανταλλαγή φοιτητών και καθηγητών. Στο πλαίσιο αυτό, το Τμήμα αναγνωρίζει μαθήματα που έχουν με επιτυχία ολοκληρωθεί σε άλλα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια .
Εργαστήρια
Στο Τμήμα λειτουργούν τα εξής δύο εργαστήρια:
α. Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας, και
β. Εργαστήριο Μελετών για το Κοινωνικό Φύλο.
Υλικοτεχνική Υποδομή
Το Τμήμα διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις στην Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου και χρησιμοποιεί το εργαστήριο πληροφορικής της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών με πλήρη εξοπλισμό Η/Υ και σύνδεση με το INTERNET.
Βιβλιοθήκη
Το Τμήμα χρησιμοποιεί την πλούσια Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης και συμβάλλει στον εμπλουτισμό της με αρκετά κοινωνιολογικά κυρίως περιοδικά και βιβλία ετησίως. Επίσης πολύτιμη είναι η πρόσβαση στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Τεκμηρίωσης στη Βιβλιοθήκη.
Σταδιοδρομία Πτυχιούχων
Η πτυχιούχος και ο πτυχιούχος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης αποκτά όλα τα αναγκαία εφόδια για να ασκήσει την Κοινωνιολογία ως Επιστήμη και ως Επάγγελμα. Ειδικότερα, αποκτά τη δυνατότητα:
- να συνεχίσει μεταπτυχιακές σπουδές εξειδίκευσης (Μaster), αλλά και Διδακτορικές Σπουδές (Ph.D), τόσο στο Τμήμα μας, όσο και σε άλλα Πανεπιστημιακά Τμήματα Κοινωνικών Επιστημών, ΜΜΕ, Ιστορίας, Οικονομίας, Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικών, Δημόσιας Διοίκησης, κ.τ.λ. σε ελληνικά και ξένα ΑΕΙ.
- να απασχοληθεί στον ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα: ως επιστημονικός συνεργάτης και ως επιτελικό στελέχος σε θέματα υγείας, κοινωνικής ασφάλισης, πρόνοιας, πρόληψης κατά των ναρκωτικών και της εγκληματικότητας στο θεραπευτικό και σωφρονιστικό σύστημα, καθώς και στα διάφορα ερευνητικά προγράμματα κρατικών φορέων, αλλά και ιδιωτικών φορέων που αναλαμβάνουν την εκπόνηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Επίσης, εργάζεται σε τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες, Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, κ.τ.λ.
- να διδάξει κοινωνιολογία και κοινωνικές επιστήμες στη μέση εκπαίδευση, και να συμβάλλει στη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων σε ΙΕΚ και αλλού.
- να ενταχθεί στο στρατό, και στις ένοπλες δυνάμεις . Ο πτυχιούχος Κοινωνιολογίας συχνά επιλέγεται και υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία ως κοινωνιολόγος, εμπειρία που βοηθά να ενταχθεί ως μόνιμος στέλεχος στο στρατό.
- να απασχοληθεί στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, (Δήμους, Νομαρχίες και Περιφέρειες) ως επιστημονικός συνεργάτης και σύμβουλος για θέματα περιφερειακής ανάπτυξης, μειονοτήτων, κοινωνικών προβλημάτων, πολιτιστικών και οικολογικών πρωτοβουλιών, ευρωπαϊκής διασύνδεσης, κ.τ.λ.
- να εργαστεί σε δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ ως σύμβουλος και παραγωγός προγραμμάτων κοινωνικού περιεχομένου, και σε διάφορα ιδιωτικά γραφεία ευρωπαϊκής πληροφόρησης, αλλά και σε υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για θέματα κοινωνικών, εκπαιδευτικών και επαγγελματικών προγραμμάτων και ευκαιριών στην Ε..Ε, καθώς και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, όπως επίσης
- να συμμετάσχει ενεργά σε πολιτιστικές, οικολογικές και πολιτικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και σε συλλόγους παρέμβασης στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα.
Γιατί να Σπουδάσω Κοινωνιολογία;
Στις αρχές του 21ου αιώνα η ανθρώπινη κοινωνία γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκη, τα κοινωνικά προβλήματα οξύνονται, οι νέες τεχνολογίες επιλύουν αλλά και δημιουργούν νέα προβλήματα, η ανθρώπινη συμβίωση στην εποχή της πληροφορίας αλλά και της διακινδύνευσης αποτελεί σημαντικό πεδίο σπουδής, ανάλυσης και εφαρμογής των κοινωνικών επιστημών. Ιδιαίτερα, η επιστήμη της κοινωνιολογίας με το να σπουδάζει τον κοινωνικό μας εαυτό μέσα στο ‘νέο θαυμαστό κόσμο’, μας επαγγέλλεται αυτογνωσία και μας εξοπλίζει με εφόδια για να κατανοούμε τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και για να μπορέσουμε αν το θελήσουμε να παρέμβουμε ως επιστήμονες και ως πολίτες για να βελτιώσουμε την κοινωνία.
Ιδιαίτερα στην ελληνική κοινωνία όπου η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η ανάπτυξη της νέας οικονομίας δημιουργούν νέες ευκαιρίες, νέα προβλήματα και νέες προκλήσεις, η επιστήμη της κοινωνιολογίας, που αναλύει τη νέα αυτή κοινωνική πραγματικότητα και προσφέρει γνώσεις σε ανθρώπους με ευαισθησία για τα νέα κοινωνικά φαινόμενα, γίνεται εντελώς απαραίτητη. Η κοινωνιολογία μας εξοικειώνει με σημαντικά θέματα, π.χ. της παγκοσμιοποίησης, του εξευρωπαϊσμού, του εκσυγχρονισμού, της αλλοτρίωσης, της ανεργίας, της φτώχειας, της ανισότητας, του κοινωνικού αποκλεισμού, κ.τ.λ και μας εμπλουτίζει προσωπικά και επιστημονικά με κοινωνική συνείδηση για να συμβάλουμε με τη σειρά μας στην πρόοδο της κοινωνίας και της επιστήμης.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα για τους πρώτους πτυχιούχους του Τμήματος Κοινωνιολογίας, η χρησιμότητα και το γόητρο της κοινωνιολογίας στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους είναι πολύ μεγάλη. Ενδεικτικά ένας από τους πτυχιούχους μας στην έρευνα αυτή δήλωσε :
“ (Η κοινωνιολογία) μου ξύπνησε τις ευαισθησίες μου για τα κοινωνικά προβλήματα (ναρκωτικά, βία, διαφθορά, και άλλα) και με βοήθησε να βρω τον τρόπο να τα πλησιάσω, να τα κατανοήσω, όπως και τον εαυτό μου σε σχέση με τους άλλους”.
Γιατί να Σπουδάσω Κοινωνιολογία στο Ρέθυμνο;
- Γιατί είναι ένα αμιγές Τμήμα Κοινωνιολογίας στη μόνη πραγματική Σχολή Κοινωνικών Επιστημών που λειτουργεί στα ελληνικά ΑΕΙ, το οποίο ευρίσκεται πια σε τροχιά ωρίμανσης και ποιοτικής ανάπτυξης μετά από μια εικοσαετία ευδόκιμης λειτουργίας.
- Γιατί οι σχέσεις φοιτητών –καθηγητών είναι ακόμα άμεσες και όχι γραφειοκρατικές.
- Γιατί, όπως δήλωσαν οι περισσότεροι πτυχιούχοι μας στην τελευταία έρευνα του Γραφείου Διασύνδεσης για τους αποφοίτους 1999-2000 του Πανεπιστημίου Κρήτης, “είναι ικανοποιημένοι γενικά από τις σπουδές τους στο Τμήμα Κοινωνιολογίας σε ποσοστό 76%, εκ των οποίων πολύ ικανοποιημένοι δήλωσε το 31,3%, ενώ δυσαρεστημένοι δήλωσε μόνο το 4,5% .
- Γιατί το Ρέθυμνο είναι γοητευτικό και αναπτυσσόμενο, η δε Κρήτη πανέμορφη και δυναμική, και είναι πια κοινή διαπίστωση ότι όλοι σχεδόν οι πτυχιούχοι μας λυπούνται πολύ όταν αποφοιτούν, και ένα σημαντικό ποσοστό από αυτούς, πολύ περισσότερο από όσους έχουν κρητική καταγωγή, εγκαθίστανται και ζει μόνιμα στη Κρήτη.
Μεταπτυχιακές Σπουδές
To Tμήμα προσφέρει Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) στη γνωστική περιοχή «Κοινωνιολογία». Στρατηγικός στόχος του Προγράμματος αυτού είναι η εξειδίκευση και η εκπαίδευση επιστημόνων- ερευνητών στο ευρύτερο γνωστικό πεδίο της Κοινωνιολογίας, προκειμένου να κατανοηθούν και να αναλυθούν κοινωνιολογικά οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις και ανισότητες που εμφανίζονται σε μια μεταβαλλόμενη και παγκοσμιοποιούμενη οικονομική, πολιτισμική και κοινωνική ζωή.