Αξιότιμοι Κύριοι,

Η Αντιδημαρχία Κοινωνικής Πολιτικής σας προσκαλεί στις εργασίες Ημερίδας με θέμα: “Κοινωνική Πολιτική & Αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού. Εργαστήριο διαλόγου και προβληματισμού”.

Η οικονομική και κοινωνική κρίση των τελευταίων ετών, με τις ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, θέτει την κοινότητα των επιστημόνων και τους ασκούντες κοινωνική πολιτική, μπροστά σε σημαντικά ερωτήματα.
Η φτώχεια, η ανεργία,η συρρίκνωση των παροχών υγείας, η ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων και διακρίσεων, προτάσσουν αναγκαίο το διάλογο περισσότερο από ποτέ.
Στο πλαίσιο αυτό, σας καλούμε την Παρασκευή 29/09/2017, στις 9.30 το πρωί, στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, Αίθουσα “Πειραματικό Θέατρο”.

Με εκτίμηση
Μαρία Γ. Καναβάκη

Αντιδήμαρχος
Κοινωνικής Πολιτικής –
Εποπτείας Δομών –
Μετανάστευσης

Το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, από κοινού με την Ερευνητική Επιτροπή RC 38 «Biography and Society” της Διεθνούς Κοινωνιολογικής Ένωσης (International Sociological Association) και την Ελληνική Ένωση Προφορικής Ιστορίας (ΕΠΙ), διοργανώνει ένα διεθνές εργαστήριο με θέμα «Biography and Body». Το workshop θα πραγματοποιηθεί από τις 14 έως τις 16 Σεπτεμβρίου στην Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου (Τμήμα Κοινωνιολογίας) και απευθύνεται σε φοιτητές (προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς), υποψήφιους διδάκτορες καθώς και ερευνητές που έχουν σχετικό ενδιαφέρον. Η συμμετοχή είναι για όλους τους ενδιαφερόμενους δωρεάν. Συνημμένως μπορείτε να βρείτε το πρόγραμμα των εργασιών του Σεμιναρίου.

Workshop Program Biography and Body

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τμήμα Κοινωνιολογίας

Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας

22ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Πρόγραμμα εργασιών
Αφίσα

Πανεπιστήμιο Κρήτης
Πανεπιστημιούπολη Γάλλου/ Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο
21 – 23 Οκτωβρίου 2016

Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες αποτελεί συνέχεια του κύκλου των Διεθνών Μεταπτυχιακών Θερινών Σχολείων των Ανωγείων (Anogia Summer Schools) και της ακαδημαϊκής παράδοσης που έχει εδραιωθεί ήδη από το 1994 με σκοπό την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου στις κοινωνικές επιστήμες.

Το φετινό Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο οργανώνεται από το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας, του Τμήματος Κοινωνιολογίας και επικεντρώνεται σε μια ποικιλία ζητημάτων που απασχολούν τις κοινωνικές επιστήμες: η μεθοδολογία και ο σχεδιασμός στην εμπειρική κοινωνική έρευνα, θεωρία, ιδεολογία και πολιτική στην κοινωνική επιστήμη, εργασία και συνδικάτα στην περίοδο της κρίσης, συλλογική δράση και κοινωνικά κινήματα, πολιτισμικές πρακτικές, αμφισβήτηση και κοινωνικότητα στη νεολαία στη νεώτερη Ελλάδα, σχέσεις και δυναμικές στην υγεία, τη κοινότητα και την κοινωνία. Το φετινό σεμινάριο-συνέδριο συμπίπτει με την τελετή απονομής τίτλου του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης στον Σκεύο Παπαϊωάννου. Η επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου λαμβάνοντας υπόψη την προσφορά του στο θεσμό του Πανελλήνιου Μεταπτυχιακού Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου για Υποψήφιους Διδάκτορες αποφάσισε να του αφιερώσει το φετινό Συνέδριο-Σεμινάριο.

Τα βασικά οργανωτικά και θεματικά χαρακτηριστικά του Συνεδρίου-Σεμιναρίου είναι τα ακόλουθα:

• Αφορά κυρίως τη μεθοδολογία της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, επιχειρώντας να συμβάλει στη συγκρότηση μιας κοινότητας διαλόγου μεταξύ επιστημόνων διαφορετικών ερευνητικών παραδειγμάτων.
• Οι δραστηριότητες του συνεδρίου θα λάβουν χώρα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης και αναμένεται να λειτουργήσουν ως θεωρητική ανατροφοδότηση στις ερευνητικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες των προηγούμενων Σεμιναρίων-Συνεδρίων.
• Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες φιλοδοξεί να παράσχει τη δυνατότητα ανακοίνωσης και γνωστοποίησης ερευνητικών εγχειρημάτων από νέους/νέες επιστήμονες που εκπονούν διατριβές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
• Η συμμετοχή ερευνητών και πανεπιστημιακών συμβάλλει στην ανάπτυξη του κριτικού διαλόγου γύρω από ζητήματα κοινωνιολογικής θεωρίας και μεθόδου, καθώς και στην συγκρότηση μιας διεπιστημονικής ερευνητικής κοινότητας.
• Επιλεγμένα κείμενα των εργασιών του σεμιναρίου-συνεδρίου θα εκδοθούν σε ηλεκτρονικά πρακτικά συνεδρίου που θα βασιστούν σε ομοειδείς θεματικούς άξονες. Η επιμέλεια τους θα γίνει από τους συντονιστές των ομάδων εργασίας.

Συντονιστής του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου είναι ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννης Ζαϊμάκης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας.

Την Οργανωτική Επιτροπή του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου αποτελούν οι εξής: Γιάννης Ζαϊμάκης, Καθηγητής, Στεφανία Καλογεράκη Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης Μανόλης Τζανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Τσιώλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μαρίνα Παπαδάκη μέλος ΕΔΙΠ, Παν/μίου Κρήτης, Αλέξανδρος Τσιριντάνης, μέλος ΕΤΕΠ, Παν/μίου Κρήτης και ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών του ΜΠΣ «Κοινωνιολογία» του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Την Επιστημονική Επιτροπή απαρτίζουν οι: Βασίλης Αράπογλου, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Κώστας Γκούνης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιάννης Ζαϊμάκης, Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Στεφανία Καλογεράκη, Λέκτορας, Παν/Κρήτης, Χριστίνα Καρακιουλάφη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης Χριστίνα Κωνσταντινίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης, Αλίκη Λαβράνου Αναπλ. Καθηγήτρια Παν/Κρήτης, Άγγελος Μουζακίτης Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Νικολακάκης Αναπληρωτής Καθηγητής, Παν/μίου Κρήτης, Βαγγέλης Νικολαΐδης Επίκουρος Καθηγητής, Παν/μίου Κρήτης, Βασίλης Ρωμανός, Επίκουρος Καθηγητής, Παν/μίου Κρήτης, Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μανόλης Τζανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Άρης Τσαντηρόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Τσιώλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Ελένη Φουρναράκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης.

Θεματικές Ομάδες Εργασίας και συνεδρίες σε ολομέλειες

Η οργάνωση του Σεμιναρίου-Συνεδρίου γίνεται με βάση Θεματικές Ομάδες Εργασίας, στις οποίες οι υποψήφιοι διδάκτορες, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος και οι συμμετέχοντες ερευνητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους. Κάθε ομάδα εργασίας πραγματοποιεί σε ημερήσια βάση δύο συνεδρίες.

Στις συνεδρίες αυτές οι συμμετέχοντες παρουσιάζουν τις εργασίες τους στην ομάδα και ακολουθεί εκτενής συζήτηση. Οι υποψήφιοι διδάκτορες και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, πέρα από την εργασία που θα παρουσιάσουν θα έχουν την ευκαιρία, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου, να συζητήσουν με τους συμμετέχοντες θέματα που σχετίζονται με την ερευνητική τους δραστηριότητα.

Επίσης, πραγματοποιούνται ειδικές συνεδρίες σε ολομέλεια, με επιλεγμένους ομιλητές, οι οποίοι εισηγούνται θέματα σχετικά με τους παρακάτω θεματικούς άξονες.

Α. Θεματικές Ομάδες Εργασίας

1. Ζητήματα μεθοδολογίας και σχεδιασμού στην εμπειρική κοινωνική έρευνα

Συντονισμός: Γιώργος Τσιώλης & Στεφανία Καλογεράκη

Κομβικό σημείο στην εμπειρική κοινωνική έρευνα αποτελεί η συλλογή / παραγωγή, διαχείριση, επεξεργασία, ανάλυση και ερμηνεία των ερευνητικών δεδομένων. Οι προαναφερθείσες διαδικασίες εγείρουν μια σειρά από επιστημολογικά, μεθοδολογικά, μεθοδικά και τεχνικά ζητήματα και επιβάλλουν στον ερευνητή να επιλύσει διλήμματα και να πάρει αποφάσεις ήδη κατά το στάδιο του ερευνητικού σχεδιασμού. Τέτοια ζητήματα θα εξεταστούν στην Ομάδα Εργασίας με την ευκαιρία της παρουσίασης και της ενδελεχούς συζήτησης ερευνητικών εργασιών υποψηφίων διδακτόρων και νέων επιστημόνων. Ειδικότερα θα συζητηθούν:

• η ιδιαιτερότητα των δεδομένων της εμπειρικής κοινωνικής έρευνας,
• τα διαφορετικά είδη του ερευνητικού σχεδιασμού (προκαθορισμένα, ευέλικτα, μεικτά σχέδια),
• η διαλεκτική σχέση της θεωρητικής παραγωγής και της ανάλυσης εμπειρικών δεδομένων,
• διλήμματα και προκλήσεις, που αντιμετωπίζει ο ερευνητής κατά τη βιογραφική αφηγηματική ανάλυση και την ανάλυση σύμφωνα με τις αρχές της Εμπειρικά Θεμελιωμένης Θεωρίας (Grounded Theory),
• η αξιοποίηση λογισμικών προγραμμάτων στην οργάνωση, διαχείριση και ανάλυση (ποσοτικών και ποιοτικών) δεδομένων στην κοινωνική έρευνα,
• οι δυνατότητες, οι περιορισμοί και τα οφέλη της δευτερογενούς ανάλυσης ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων,
• οι αρχές και οι διαδικασίες ελέγχου ποιότητας (αξιοπιστία, εγκυρότητα) στην ποιοτική και την ποσοτική έρευνα,
• ζητήματα ηθικής και ερευνητικής δεοντολογίας.

2. Θεωρία, Ιδεολογία και Πολιτική στην Κοινωνική Επιστήμη

Συντονισμός: Μύρων Αχείμαστος, Γιάννης Κουμπουρλής, Αλίκη Λαβράνου, Άγγελος Μουζακίτης και Βασίλης Ρωμανός

Η συγκεκριμένη ομάδα απευθύνεται σε όλους όσοι εστιάζουν την έρευνά τους σε ζητήματα της κλασικής και σύγχρονης κοινωνικής θεωρίας και μεταθεωρίας των κοινωνικών επιστημών. Πέραν των επιστημολογικών και ιδεολογικών διενέξεων που μαζί με τις πολιτικές και ευρύτερες κοινωνικές συνθήκες της εποχής συνδιαμόρφωσαν την πορεία των κοινωνικών επιστημών κατά τον 19ο αιώνα, έμφαση θα δοθεί και σε ρεύματα της κοινωνικής σκέψης που διαμορφώθηκαν τον 20ο αιώνα, όπως ο δομισμός και ο μεταδομισμός, η φαινομενολογία, η ερμηνευτική, η γλωσσική στροφή στην αναλυτική και ηπειρωτική παράδοση, η ψυχανάλυση, η κριτική θεωρία, η συστημική θεωρία, κ.α. Ευπρόσδεκτες είναι εισηγήσεις που εστιάζουν στην ανάλυση των πολιτικών, ηθικών και πολιτισμικών προταγμάτων της νεωτερικότητας ή ακόμη και των ποικίλων μορφών τις οποίες έχουν προσλάβει οι νεωτερικές κοινωνίες. Παράλληλα με τη δημιουργία ενός κατάλληλου περιβάλλοντος για την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου γύρω από τις προαναφερόμενες προβληματικές, πρωταρχικό μέλημα της ομάδας εργασίας «Θεωρία, Ιδεολογία και Πολιτική στην Κοινωνική Επιστήμη» παραμένει η υποστήριξη του θεωρητικού και επιστημολογικού αναστοχασμού των διδακτορικών διατριβών που βρίσκονται εν εξελίξει, δηλαδή η ενίσχυση της κριτικής συνειδητοποίησης και αποσαφήνισης των θεωρητικών, μεθοδολογικών και επιστημολογικών προϋποθέσεων και συνεπειών των ερευνητικών τους εγχειρημάτων. Απευθύνεται κατά συνέπεια και σε όλους εκείνους τους υποψήφιους διδάκτορες που επιθυμούν να παρουσιάσουν και να συζητήσουν στο πλαίσιο μιας τέτοιας ομάδας σχετικά προβλήματα της ερευνητικής τους δουλειάς.

3. Εργασία και Συνδικάτα κατά την περίοδο της κρίσης

Συντονισμός: Χριστίνα Καρακουλάφη

Η οικονομική κρίση και τα μέτρα λιτότητας των τελευταίων χρόνων σήμαναν σημαντικές αλλαγές στο πεδίο της εργασίας και των εργασιακών σχέσεων, που οδήγησαν μεταξύ άλλων σε φαινόμενα όπως : η όξυνση της ανεργίας, η διεύρυνση της εργασιακής επισφάλειας και ανασφάλειας, η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων στον ιδιωτικό τομέα, η επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στο πλαίσιο της δημόσιας απασχόλησης. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, καταγράφηκε όξυνση των εργατικών κινητοποιήσεων και επίκληση νέων μορφών συνδικαλιστικής δράσης. Ταυτόχρονα όμως καταγράφηκαν σημαντικές ανακατατάξεις στο εσωτερικό των συνδικάτων, καθώς και αλλαγές ως προς τους τρόπους συνδικαλιστικής δράσης.

Η εν λόγω θεματική ομάδα απευθύνεται σε κοινωνικούς επιστήμονες που ασχολούνται με ζητήματα εργασίας/εργασιακών σχέσεων, καθώς και συνδικαλισμού/εργατικών διεκδικήσεων κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Στο πλαίσιο της ομάδας θα μπορούσαν να παρουσιαστούν εργασίες που αφορούν θέματα όπως τα ακόλουθα: – Αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα και στο δημόσιο τομέα, – Ανεργία, Εργασιακή επισφάλεια και ανασφάλεια και Συνδικάτα και εργατικές κινητοποιήσεις/διεκδικήσεις.

4. Συλλογική Δράση – Κοινωνικά Κινήματα

Συντονισμός: Νίκος Σερντεδάκις

Οι ραγδαίες αλλαγές που ακολούθησαν την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης και οικονομικής κρίσης μετά το 2008, ειδικότερα η κρίση χρέους των χωρών της νότιας Ευρώπης, η ένταση της συλλογικής δράσης και οι πολιτικοί κραδασμοί κυρίως στην Ισπανία και την Ελλάδα, θέτουν νέες προκλήσεις για τους ερευνητές της συλλογικής δράσης και των κοινωνικών κινημάτων: προκλήσεις τόσο στο ερευνητικό επίπεδο όσο και στο πεδίο της θεωρίας. Μετά το 2008, οι εξεγέρσεις στις αραβικές χώρες, οι Ισπανοί Indignados, οι ελληνικές πλατείες, το Occupy Wall Street, οι πρόσφατες αναταραχές στη Γαλλία διαμορφώνουν το έδαφος για ένα γόνιμο αναστοχασμό γύρω από τα θεωρητικά σχήματα και τα αναλυτικά εργαλεία με τα οποία καλούμαστε να προσεγγίσουμε και να ερμηνεύσουμνε τις νέες αυτές τάσεις στο πεδίο της διαμαρτυρίας, της συλλογικής δράσης και των κοινωνικών κινημάτων. Στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης θα γίνουν δεκτές εισηγήσεις που ερευνητικά εστιάζονται στην ελληνική κρίση και τις συλλογικές δράσεις που αναπτύχθηκαν κατά την περίοδο της εφαρμογής των πολιτικών της λιτότητας, όπως επίσης και εισηγήσεις που επιχειρούν να συζητήσουν το αντι-νεοφιλελεύθερο συγκρουσιακό κύμα σε συγκριτική προοπτική.

5. «Νεολαία» στη νεώτερη Ελλάδα: πολιτισμικές πρακτικές, αμφισβήτηση, κοινωνικότητα, ταυτότητες

Συντονιστές: Έφη Αβδελά, Γιάννης Ζαϊμάκης, Ελένη Φουρναράκη

Η διαμόρφωση της νεότητας ως ιδιαίτερης κοινωνικής και πολιτισμικής κατηγορίας συνδέεται με σειρά κοινωνικών μετασχηματισμών που επέφερε από τα τέλη του 19ου αιώνα και εξής η διαδικασία της εκβιομηχάνισης, η ανάδυση των σύγχρονων αστικών κοινωνιών και του φιλελεύθερου κράτους. Η νεολαία ως κοινωνικό ζήτημα, ορατό ήδη στις αρχές του 20ού αιώνα, στη μεταπολεμική Ευρώπη εντείνεται και επαναπροσδιορίζεται, καθώς, μεταξύ άλλων, συνδέεται με το κράτος πρόνοιας, την κοινωνία της ευημερίας, τους ρευστούς νεανικούς πολιτισμούς της νεωτερικής και μετανεωτερικής κοινωνίας, τη μαζική κουλτούρα και τη μαζικοποίηση των πανεπιστημίων. Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων, η νεολαία εμφανίζεται ως νέο συλλογικό υποκείμενο και συγχρόνως ως νέο αντικείμενο των κοινωνικών επιστημών με τη δημιουργία του πεδίου των νεανικών σπουδών.

Στόχος είναι να αναδειχθεί το νεολαιίστικο φαινόμενο μέσα από ένα εύρος θεματικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων στις οποίες συνομιλούν διαφορετικές μεθοδολογίες και οπτικές. Σε αυτήν την κατεύθυνση επιδιώκεται να διερευνηθούν οι ιστορικές διαδικασίες και οι σύγχρονες διαστάσεις του νεολαιίστικου φαινόμενου στην Ελλάδα και να αναζητηθούν οι θεωρητικές προκείμενες για την κατανόησή τους. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουν ζητήματα όπως: οι λόγοι περί νεότητας και οι κοινωνικές πρακτικές των ίδιων των νέων· οι όψεις της νεανικής κοινωνικότητας και των νεανικών πολιτισμικών μορφωμάτων (ταυτότητες, σύμβολα, αξίες και νοήματα)∙ αν αυτές οι όψεις τείνουν προς την αμφισβήτηση και αντίσταση των νέων ή προς την ενσωμάτωση κυρίαρχων αξιών· η «νεολαία» ως πεδίο έκφρασης ποικίλων ιεραρχιών με βάση το φύλο, την τάξη, τη φυλή, τον τόπο κλπ.

6. Υγεία, κοινότητα, κοινωνία: σχέσεις και δυναμικές

Συντονισμός: Μανόλης Τζανάκης, Σοφία Τριλίβα, Μάνος Σαββάκης

Στην ομάδα εργασίας θα συζητηθούν θέματα τα οποία αναδεικνύουν την πολυδιάστατη σχέση μεταξύ υγείας και κοινωνίας. Η υγεία και η ασθένεια, οι οδύνες του σώματος και της ψυχής, η σχέση θεραπευτών και θεραπευομένων, το ίδιο το σώμα και η μορφοποιημένη στο πεδίο της καθημερινότητας γνώση γι’ αυτό, συνιστούν κλασικά πεδία μελέτης των κοινωνικών επιστημών αλλά και παραμέτρους βάσει των οποίων σχεδιάζονται κρατικές πολιτικές και αναπτύσσονται κινηματικές δράσεις.Η μελέτη των πολιτισμικών παραμέτρων των θεραπευτικών πρακτικών και οι ιδεολογικές συνδηλώσεις τους, η ανάδειξη της ιστορικότητας των ορισμών της υγείας και της ασθένειας, αποτελούν το πλαίσιο του διαλόγου που θα αναπτύξουμε. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην έννοια της «κοινότητας» η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε σταυροδρόμι στοχασμού αναφορικά τόσο με τις θεραπευτικές πρακτικές και την αναδιοργάνωση των συστημάτων υγείας με κοινοτικό προσανατολισμό όσο και με τις πολιτισμικές παραμέτρους της υγείας και της ασθένειας.Στους χώρους θεραπείας «στην κοινότητα» σφυρηλατούνται οι παραστάσεις για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, το ορθό και το παράλογο, αλλά και οι βασικές ιδέες για το τι συνιστά φύση και τι κοινωνικό μόρφωμα, τι είναι η ζωή και τι βρίσκεται πέραν αυτής, ποια είναι τα όρια μεταξύ βιολογικού, ψυχικού και κοινωνικού. Ανεξάρτητα από το βλέμμα που υιοθετεί ένα εξ ορισμού πολυδιάστατο εγχείρημα, αυτό της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ιστορίας, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της πολιτικής ή και της ιατρικής, τίθενται κοινά μεθοδολογικά ζητήματα τα οποία οφείλουμε να συζητάμε. Ευελπιστούμε η ομάδα εργασίας να αποτελέσει τόπο συνάντησης και γόνιμου διαλόγου ερευνητικών προσεγγίσεωνπου αναλύουν τις πρακτικές και τις παραστάσεις οι οποίες καθορίζουν τις έννοιες βάσει των οποίων σκεφτόμαστε την υγεία και την ασθένεια, καθορίζοντας τους ορίζοντες της καθημερινής ζωής, της πολιτικής δράσης συμπεριλαμβανομένης.

7. Εθνογραφικές έρευνες στον ελλαδικό χώρο σήμερα

Συντονιστές: Γιώργος Νικολακάκης, Άρης Τσαντηρόπουλος

Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα αποτέλεσε πεδίο ερευνητικού ενδιαφέροντος πολύ νωρίς τόσο για τους Βρετανούς και Αμερικάνους Ανθρωπολόγους όσο και για τους Γάλλους Εθνολόγους και Δημογράφους. Η εθνογραφική έρευνα στη Ελλάδα γίνεται σχεδόν ταυτόχρονα με την στροφή της Ανθρωπολογίας από τις «εξωτικές» κοινωνίες σε αυτές του ευρωπαϊκού αγροτικού χώρου.

Κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και μετά, οι πολιτικές επιρροές και οικονομικές παρεμβάσεις της Αγγλίας και Αμερικής, οι οποίες είχαν ως συνέπεια η Ελλάδα να είναι το μοναδικό μη κομμουνιστικό κράτος στα Βαλκάνια καθώς και οι αντιλήψεις για αυτήν ως έναν πολιτισμικό χώρο στο όριο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ήταν οι κύριοι παράγοντες που συνετέλεσαν στην πρόκληση αυτού του ενδιαφέροντος.

Η Κοινωνική Ανθρωπολογία στην Ελλάδα είναι πολύ πρόσφατη. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ιδρύθηκε το πρώτο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στη Ελλάδα., στη Μυτιλήνη, και ακολούθησε αυτό του Παντείου. Οι Καθηγητές που επάνδρωσαν αυτά τα Τμήματα είχαν σπουδές στο εξωτερικό (Ευρώπη και Αμερική) και, οι περισσότεροι, είχαν διεξάγει την επιτόπια έρευνά τους στη Ελλάδα υπό την εποπτεία καθηγητών με ερευνητικά ενδιαφέροντα στην Ελλάδα.

Στη διάρκεια των 30 περίπου χρόνων που μεσολάβησαν από την Ακαδημαϊκή θεσμοθέτηση της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στη Ελλάδα, η εθνογραφική έρευνα σε κοινωνίες ή πληθυσμούς του ελλαδικού χώρου υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγική.

Οι στόχοι της συγκεκριμένης θεματικής ενότητας είναι δύο. Αφενός να παρουσιαστούν τα πεδία, οι θεωρητικές καταβολές και οι μέθοδοι της σύγχρονης εθνογραφικής έρευνας στην Ελλάδα. Αφετέρου να γίνει μια κριτική αποτίμηση της πλούσιας εθνογραφικής παραγωγής Ελλήνων και ξένων Ανθρωπολόγων που επέλεξαν ως πεδίο έρευνας τοπικές κοινωνίες του ελλαδικού χώρου

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και περιλήψεων ανακοινώσεων στις Θεματικές Ομάδες Εργασίας.

Οι ενδιαφερόμενες/οι διδάσκοντες-ερευνητές που επιθυμούν να συμμετέχουν καλούνται να ενημερώσουν την Οργανωτική Επιτροπή, έως τις 10 Σεπτεμβρίου 2016, με e-mail στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: socialmethods@social.soc.uoc.gr, αποστέλλοντας τίτλο και σύντομη περίληψη της εισήγησής τους (έως 200 λέξεις). Έτοιμη φόρμα δήλωσης συμμετοχής είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα: https://sociology.soc.uoc.gr/ekaeke/?p=197

Επιλεγμένα κείμενα από τις θεματικές εργασίες θα δημοσιευτούν στα πρακτικά του συνεδρίου με τη φροντίδα των συντονιστών των ομάδων. Τα κείμενα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 9. 000 λέξεις και οι περιλήψεις τις 200 λέξεις, οφείλουν δε να περιλαμβάνουν διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail και ιδιότητα του/της ενδιαφερομένου/ης. Οι καταληκτικές ημερομηνίες για την παράδοση των υπό δημοσίευση κειμένων θα ανακοινωθούν μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου.

• Αίτηση σε μορφή OpenDocument (.odt)
• Αίτηση σε μορφή Reach Text Format (.rtf)
• Αίτηση σε μορφή Microsoft Word (.doc)

Μπορείτε να κατεβάσετε το κείμενο αυτής της σελίδας σαν αρχείο PDF στον παρακάτω σύνδεσμο

• 22ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Συνάντηση Εργασίας του Εθνικού Δικτύου Sodanet (Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για τα Κοινωνικά Δεδομένα):

«Ερευνητικές υποδομές κοινωνικών δεδομένων: νέες δυνατότητες και προκλήσεις στην κοινωνική έρευνα»

Το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας) διοργανώνει την Παρασκευή και το Σάββατο (23 & 24 Οκτωβρίου) συνάντηση εργασίας (Workshop) του Εθνικού Δικτύου Social Data Network (So.Da.Net) στο Ρέθυμνο (Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου) με τίτλο “Ερευνητικές υποδομές κοινωνικών δεδομένων: νέες δυνατότητες και προκλήσεις στην κοινωνική έρευνα”. Στη συνάντηση τα μέλη του δικτύου και προσκεκλημένοι ειδικοί εμπειρογνώμονες θα παρουσιάσουν την υπό διαμόρφωση Ελληνική Εθνική Υποδομή για τα Κοινωνικά Δεδομένα και θα συζητήσουν ζητήματα που αφορούν την παραγωγή, τεκμηρίωση και ανάλυση δεδομένων στην κοινωνική έρευνα.

Το Εθνικό Δίκτυο Social Data Network – So.Da.Net (http://sodanet.gr/) είναι η Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για τα Κοινωνικά Δεδομένα. Συγκροτεί, αναπτύσσει και διαχειρίζεται το Ελληνικό Σύστημα Τεκμηρίωσης των Κοινωνικών Επιστημών (ΕΣΤΕΚΕ), συνδέει την έρευνα με την εκπαίδευση και αναπτύσσει ειδικούς κόμβους για την υποστήριξη της ένταξης επιχειρησιακών δεδομένων στο ΕΣΤΕΚΕ. Υποστηρίζει τη διεπιστημονική έρευνα στο πεδίο των κοινωνικών επιστημών, προωθεί την απόκτηση, ανταλλαγή, επεξεργασία και διάχυση των δεδομένων που προκύπτουν από και αφορούν την κοινωνική έρευνα και εκπροσωπεί την Ελλάδα στη CESSDA – Council of European Social Data Archives (Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Αρχείων Δεδομένων των Κοινωνικών Επιστημών).

Η Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για τα Κοινωνικά Δεδομένα So.Da.Net συμμετέχει στον Εθνικό Οδικό Χάρτη Ερευνητικών Υποδομών για το 2014-2020, στον οποίο εντάσσονται 26 εθνικής εμβέλειας ερευνητικές υποδομές, με ιδιαίτερη περιφερειακή διάσταση και σημαντική διασύνδεση με ευρωπαϊκές και παγκόσμιες υποδομές για την έρευνα και την καινοτομία. Στο εθνικό δίκτυο μετέχουν εκτός από το Πανεπιστήμιο Κρήτης άλλοι έξι εταίροι-φορείς: τα Πανεπιστήμια Αιγαίου, Πελοποννήσου, Δημοκρίτειο Θράκης, Πάντειο, Εθνικό Καποδιστριακό Αθηνών και το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών.

Τη συνάντηση εργασίας καλείται να παρακολουθήσει κάθε ενδιαφερόμενος/η. Το πρόγραμμα της συνάντησης μπορείτε να το βρείτε στο σύνδεσμο: https://sociology.soc.uoc.gr/ekaeke/?p=107

Ο επιστημονικός υπεύθυνος

Δρ. Γιώργος Τσιώλης
Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστημίου Κρήτης

• Πρόγραμμα Εκδήλωσης (.PDF)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τμήμα Κοινωνιολογίας

Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας

21ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Πρόγραμμα ομάδων εργασίας
Αφίσα
Δελτίο τύπου
Φωτογραφίες

Πανεπιστήμιο Κρήτης
Πανεπιστημιούπολη Γάλλου/ Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο
23 – 25 Οκτωβρίου 2015

Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες αποτελεί συνέχεια του κύκλου των Διεθνών Μεταπτυχιακών Θερινών Σχολείων των Ανωγείων (Anogia Summer Schools) και της ακαδημαϊκής παράδοσης που έχει εδραιωθεί ήδη από το 1994 με σκοπό την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου στις κοινωνικές επιστήμες.

Το φετινό Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο οργανώνεται από το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας, του Τμήματος Κοινωνιολογίας υπό την αιγίδα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και επικεντρώνεται σε μια ποικιλία ζητημάτων που απασχολούν τις κοινωνικές επιστήμες: μεθοδολογικές προκλήσεις στην έρευνα, τη σύγχρονη κοινωνική θεωρία, θεωρητικές και εμπειρικές διαστάσεις του οπτικού πολιτισμού, ανεργία, επισφάλεια, συλλογική δράση και την κοινωνική οικονομία στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, τόποι μνήμης και ταυτότητες στην Ελλάδα του 20ου αιώνα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις μεθόδους έρευνας και στις εφαρμογές τους σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία των κοινωνικών επιστημών. Τα βασικά οργανωτικά και θεματικά χαρακτηριστικά του Συνεδρίου-Σεμιναρίου είναι τα ακόλουθα:

• Αφορά κυρίως τη μεθοδολογία της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, επιχειρώντας να συμβάλει στη συγκρότηση μιας κοινότητας διαλόγου μεταξύ επιστημόνων διαφορετικών ερευνητικών παραδειγμάτων.
• Οι δραστηριότητες του συνεδρίου θα λάβουν χώρα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης και αναμένεται να λειτουργήσουν ως θεωρητική ανατροφοδότηση στις ερευνητικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες των προηγούμενων Σεμιναρίων-Συνεδρίων.
• Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες φιλοδοξεί να παράσχει τη δυνατότητα ανακοίνωσης και γνωστοποίησης ερευνητικών εγχειρημάτων από νέους/νέες επιστήμονες που εκπονούν διατριβές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
• Η συμμετοχή ερευνητών και πανεπιστημιακών συμβάλλει στην ανάπτυξη του κριτικού διαλόγου γύρω από ζητήματα κοινωνιολογικής θεωρίας και μεθόδου, καθώς και στην συγκρότηση μιας διεπιστημονικής ερευνητικής κοινότητας.
• Επιλεγμένα κείμενα των εργασιών του σεμιναρίου-συνεδρίου θα εκδοθούν σε ηλεκτρονικά πρακτικά συνεδρίου που θα βασιστούν σε ομοειδείς θεματικούς άξονες. Η επιμέλεια τους θα γίνει από τους συντονιστές των ομάδων εργασίας.

Συντονιστής του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου είναι ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιάννης Ζαϊμάκης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας.

Την Οργανωτική Επιτροπή του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου αποτελούν οι εξής: Γιάννης Ζαϊμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Στεφανία Καλογεράκη Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης Μανόλης Τζανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Τσιώλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μαρίνα Παπαδάκη μέλος ΕΔΙΠ, Παν/μίου Κρήτης, Αλέξανδρος Τσιριντάνης, μέλος ΕΤΕΠ, Παν/μίου Κρήτης, Βαγγέλης Γκαγκέλης, μεταπτυχιακός φοιτητής, Τμήμα Κοινωνιολογίας Ειρήνη Σινιώρου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Ελένη Μπινάκη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Κοινωνιολογίας.

Την Επιστημονική Επιτροπή απαρτίζουν οι: Βασίλης Αράπογλου, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Κώστας Γκούνης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιάννης Ζαϊμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιάννης Κάλλας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου, Στεφανία Καλογεράκη, Λέκτορας, Παν/Κρήτης, Χριστίνα Καρακιουλάφη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης Χριστίνα Κωνσταντινίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης, Αλίκη Λαβράνου Αναπλ. Καθηγήτρια Παν/Κρήτης, Άγγελος Μουζακίτης Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Ρίκυ Βαν Μπουσχότεν, Καθηγήτρια Παν/μίου Θεσσαλίας, Γιώργος Νικολακάκης Αναπληρωτής Καθηγητής, Παν/μίου Κρήτης, Βασίλης Ρωμανός, Επίκουρος Καθηγητής, Παν/μίου Κρήτης, Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μανόλης Τζανάκης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Άρης Τσαντηρόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιάννης Τσίρμπας, Λέκτορας Παν/μίου Αθηνών, Γιώργος Τσιώλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Ελένη Φουρναράκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης.

Θεματικές Ομάδες Εργασίας και συνεδρίες σε ολομέλειες

Η οργάνωση του Σεμιναρίου-Συνεδρίου γίνεται με βάση Θεματικές Ομάδες Εργασίας, στις οποίες οι υποψήφιοι διδάκτορες, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος και οι συμμετέχοντες ερευνητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους. Κάθε ομάδα εργασίας πραγματοποιεί σε ημερήσια βάση δύο συνεδρίες.

Στις συνεδρίες αυτές οι συμμετέχοντες παρουσιάζουν τις εργασίες τους στην ομάδα και ακολουθεί εκτενής συζήτηση. Οι υποψήφιοι διδάκτορες και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, πέρα από την εργασία που θα παρουσιάσουν θα έχουν την ευκαιρία, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου, να συζητήσουν με τους συμμετέχοντες θέματα που σχετίζονται με την ερευνητική τους δραστηριότητα.

Επίσης, πραγματοποιούνται ειδικές συνεδρίες σε ολομέλεια, με επιλεγμένους ομιλητές, οι οποίοι εισηγούνται θέματα σχετικά με τους παρακάτω θεματικούς άξονες.

Α. Θεματικές Ομάδες Εργασίας

1. «Ερευνητικές υποδομές και δευτερογενής έρευνα: μεθοδολογικές προκλήσεις και προβληματισμοί».
Συντονισμός: Στεφανία Καλογεράκη, Γιάννης Τσίρμπας, Γιώργος Τσιώλης.

Τα τελευταία χρόνια στις κοινωνικές επιστήμες κερδίζει διαρκώς έδαφος μια νέα ερευνητική στρατηγική, η οποία βασίζεται στην επαναχρησιμοποίηση ερευνητικών δεδομένων που έχουν παραχθεί σε προγενέστερες έρευνες από άλλους ερευνητές για νέους ερευνητικούς σκοπούς. Η νέα αυτή ερευνητική στρατηγική αποκαλείται «δευτερογενής ανάλυση» και ευνοήθηκε (μεταξύ άλλων) από τη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας. Οι δυνατότητες που προσφέρουν οι εν λόγω τεχνολογίες μεταλλάσσουν τους τρόπους επεξεργασίας και αξιοποίησης των δεδομένων, ευνοώντας τη μετάβαση της έρευνας από το στάδιο του «μεμονωμένου» ερευνητικού έργου στην πολλαπλή αλληλοσυσχέτιση και αξιοποίηση δεδομένων και αποτελεσμάτων. Δημιουργούν, επίσης, νέες προκλήσεις για το συνδυασμό και τη μείξη διαφορετικών μεθοδολογιών, μεθόδων και τεχνικών. Η επαναχρησιμοποίηση δεδομένων σε μεγάλη κλίμακα καθίσταται πρακτικά δυνατή με τη συγκρότηση ερευνητικών υποδομών, σύνθετων δηλαδή πληροφοριακών συστημάτων που υποστηρίζουν ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές λειτουργίες, όπως είναι η καταγραφή, η τεκμηρίωση, η αρχειοθέτηση, η ταξινόμηση και η ανάλυση των δεδομένων. Η υλοποίηση εμπειρικών ερευνών με την αξιοποίηση ερευνητικών υποδομών εγείρει, ωστόσο, σειρά επιστημολογικών, μεθοδολογικών, θεσμικών και δεοντολογικών ζητημάτων. Αυτά τα ζητήματα θα συζητηθούν στο πλαίσιο της θεματικής ομάδας. Ειδικότερα θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν ανακοινώσεις που θα αναδεικνύουν θέματα και προβληματισμούς σχετικά με:

• τα οφέλη και τους περιορισμούς της δευτερογενούς ανάλυσης (ποσοτικών και ποιοτικών) ερευνητικών δεδομένων.
• τις συνθετικές, συνδυαστικές, μεικτές προσεγγίσεις στην κοινωνική έρευνα,
• τις ερευνητικές υποδομές,
• την τεκμηρίωση (ποσοτικών και ποιοτικών) ερευνητικών δεδομένων και διαδικασιών,
• την αξιοποίηση λογισμικών προγραμμάτων στην οργάνωση, διαχείριση και ανάλυση (ποσοτικών και ποιοτικών) δεδομένων στην κοινωνική έρευνα.

2. «Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία».
Συντονισμός: Άγγελος Μουζακίτης και Βασίλης Ρωμανός

Η συγκεκριμένη ομάδα απευθύνεται σε όλους όσοι εστιάζουν την έρευνά τους στα σύγχρονα ρεύματα στην κοινωνική σκέψη (μεταδομισμός, φαινομενολογία, ερμηνευτική, γλωσσική στροφή στην αναλυτική και ηπειρωτική παράδοση, ψυχανάλυση, κριτική θεωρία, συστημική θεωρία, κ.α.). Οι ρίζες των ρευμάτων αυτών ανιχνεύονται στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα και η ανάδυσή τους προέκυψε από την ανάγκη της υπέρβασης, αφενός, των εγγενών αντινομιών των κοινωνιών της ύστερης νεωτερικότητας και αφ’ ετέρου, μιας σειράς προβλημάτων φιλοσοφικού, επιστημολογικού, και μεθοδολογικού χαρακτήρα. Μέσω των διαφόρων μετεξελίξεων τις οποίες γνώρισαν οι θεμελιώδεις προβληματικές τους, τα ρεύματα αυτά διατηρούν ακέραια την επικαιρότητά τους στις μέρες μας, στο μέτρο που δύνανται να προάγουν τον κριτικό αναστοχασμό, τόσο στο επίπεδο της κοινωνικής και πολιτικής σφαίρας, όσο και στο επίπεδο της ανάπτυξης εγκυρότερων μοντέλων στα πεδία της επιστημολογίας και της κοινωνικής θεωρίας.

Παράλληλα με τη δημιουργία ενός κατάλληλου περιβάλλοντος για την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου γύρω από τις προαναφερόμενες προβληματικές, πρωταρχικό μέλημα της ομάδας εργασίας “Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία” παραμένει η υποστήριξη του θεωρητικού και επιστημολογικού αναστοχασμού των διδακτορικών διατριβών που βρίσκονται εν εξελίξει, δηλαδή η ενίσχυση της κριτικής συνειδητοποίησης και αποσαφήνισης των θεωρητικών, μεθοδολογικών και επιστημολογικών προϋποθέσεων και συνεπειών των ερευνητικών τους εγχειρημάτων. Απευθύνεται κατά συνέπεια και σε όλους εκείνους τους υποψήφιους διδάκτορες που επιθυμούν να παρουσιάσουν και να συζητήσουν στο πλαίσιο μιας τέτοιας ομάδας σχετικά προβλήματα της ερευνητικής τους δουλειάς.
3. «Ανεργία και εργασιακή επισφάλεια».
Συντονισμός: Χριστίνα Καρακιουλάφη

Η συγκεκριμένη ομάδα εργασίας απευθύνεται σε νέους κοινωνικούς επιστήμονες, διαφορετικών ειδικοτήτων, που διερευνούν τις κοινωνικές επιπτώσεις και τα βιώματα της ανεργίας και της εργασιακής επισφάλειας σε καιρό οικονομικής κρίσης, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους τα κοινωνικά υποκείμενα αντιλαμβάνονται και διαχειρίζονται την κατάσταση τους. Από τις πρώτες κιόλας μελέτες, με σημαντικότερη ίσως αυτή που αφορούσε τους ανέργους της αυστριακής πόλης Marienthal τη δεκαετία του 1930, έχουν επισημανθεί οι δυσάρεστες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της ανεργίας και οι πολλαπλές μορφές αποστέρησης που βιώνουν οι άνεργοι. Οι σχετικές μελέτες υποστήριξαν ότι η ανεργία βιώνεται ως μια διαδικασία «κοινωνικής αποειδίκευσης», «κοινωνικής ταπείνωσης» ή ακόμα και «κοινωνικής πτώσης» του ατόμου. Πέραν τούτου θεωρήθηκε ότι συνεπάγεται μια συσσωρευτική ρήξη των κοινωνικών δεσμών. Ως προς την εργασιακή επισφάλεια, αυτή συνιστά μια έννοια-ομπρέλα που καλύπτει μια πληθώρα καταστάσεων σχετιζόμενων με την απασχόληση κάτι που συνεπάγεται ότι οι επισφαλώς εργαζόμενοι δεν μπορούν να θεωρηθούν ως μια ομοιογενής κατηγορία. Η εργασιακή επισφάλεια μπορεί να σχετίζεται με δύο συνθήκες : α) την ύπαρξη ευέλικτων και συχνά επισφαλών μορφών απασχόλησης όπου η επισφάλεια εγγράφεται (είναι εγγενής) στη σύμβαση εργασίας∙ β) την αποσταθεροποίηση των σχέσεων εργασία και την υπονόμευση δικαιωμάτων κάποιων θεωρούμενων ως σταθερών ή προστατευμένων εργαζομένων.

4. «Αστικός χώρος και συλλογικές δράσεις στην εποχή της κρίσης».
Συντονισμός: Βασίλης Αράπογλου, Κώστας Γκούνης, Νίκος Σερντεδάκις

Η οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση των τελευταίων πέντε ετών έχει διαμορφώσει τους όρους για την έναρξη μιας εντατικής συζήτησης που επικεντρώνεται στις ποικίλες όψεις του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού ήδη από την πρώτη περίοδο της μεταπολίτευσης. Εύλογα, μεγάλο μέρος των ερευνητικών προσπαθειών εστιάζεται στις οικονομικές διαστάσεις της κρίσης, αναδεικνύοντας τόσο τα ιδιαίτερα δομικά χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας όσο και τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την εφαρμογή των πολιτικών που διαμορφώθηκαν από τις μνημονιακές συμφωνίες. Όμως, η πραγμάτευση των οικονομικών δεδομένων και η έρευνα γύρω από αυτά δεν πρέπει να οδηγεί στη συσκότιση άλλων κρίσιμων θεμάτων ούτε πολύ περισσότερο στην αυτονομημένη πρόσληψη του οικονομικού στοιχείου, συγκριτικά προς άλλες περιοχές του πολιτισμικού, κοινωνικού και πολιτικού περιβάλλοντος.

Στον ορίζοντα της κρίσης οξύνθηκαν οι κοινωνικές ανισότητες, οι ταξικές διαιρέσεις έγιναν περισσότερο ορατές, αυξήθηκαν οι άνεργοι, οι φτωχοί και οι άστεγοι, εντάθηκαν οι διαδικασίες περιθωριοποίησης και κοινωνικής απενσωμάτωσης μεγάλων μερίδων του πληθυσμού. Τούτες οι ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές, κατ’ εξοχήν αποτυπωμένες στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, διαμόρφωσαν τους όρους για την ανάληψη ποικίλων συλλογικών δράσεων, οι οποίες επιχειρούν όχι μόνο να αντιμετωπίσουν επανορθωτικά τα αρνητικά αποτελέσματα της κρίσης, αλλά επιπλέον να επανορίσουν την κοινωνική πραγματικότητα, να διαμορφώσουν νέα αντιληπτικά σχήματα και νοηματοδοτήσεις, επανιεραρχώντας τις ανάγκες των ατόμων και τα συστατικά στοιχεία των συλλογικών τους ταυτοτήτων.
Στο πλαίσιο της θεματικής ομάδας καλούνται να συνεισφέρουν με τις εισηγήσεις τους ερευνητές που διαμορφώνουν τα ερευνητικά τους ερωτήματα γύρω από τα παραπάνω θέματα. Ο εντατικός διάλογος ανάμεσά τους θα ενισχύσει την διαρκώς αναζητούμενη διεπιστημονικότητα, ιδιαίτερα ανάμεσα σε ερευνητές που συγκροτούν κοινά αντικείμενα έρευνας, παραμένοντας όμως περιορισμένοι στις ιδιαίτερες αφετηρίες και προκείμενες των παραδειγμάτων στα οποία έχουν προσχωρήσει.

5. «Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, εναλλακτικές συλλογικότητες και πολιτικές των “κοινών”».
Συντονισμός: Γιάννης Ζαϊμάκης και Γιώργος Νικολακάκης

Η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία συνδέεται με μια ποικιλία θεσμικών και άτυπων μορφωμάτων που παραπέμπουν σε εναλλακτικά ή σε συμπληρωματικά μοντέλα στην οικονομία της αγοράς ή στην κρατικά σχεδιασμένη οικονομία. Στο πλαίσιο τους έχουν διαμορφωθεί εναλλακτικές συλλογικότητες που διεκδικούν την ελεύθερη διακίνηση κοινωνικών και πολιτισμικών αγαθών στο δημόσιο χώρο και συγκρούονται με το φαντασιακό της καταναλωτικής κοινωνίας και την ιδεολογία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Η έννοια των κοινών αποτελεί ένα πεδίο σκέψης, κοινωνικής συμπεριφοράς και τρόπου ζωής που προάγει την αίσθηση του «κοινού» διεκδικώντας εναλλακτικές πολιτικές ανθρώπινης παραγωγής και πολιτισμικής δράσης με συμμετοχικό και συλλογικό περιεχόμενο στην περίοδο της κρίσης.

Οι έννοιες «κοινωνική», «αλληλέγγυα» και «εναλλακτική» οικονομία και τα «κοινά» χαρακτηρίζονται από πολυσημία και οι σημασίες τους ποικίλουν ανάλογα με τα ιδεολογικά και πολιτικά τους συμφραζόμενα. Στην περίοδο της κρίσης χρησιμοποιούνται, συνήθως χωρίς αναλυτική επεξεργασία, από ριζοσπάστες, πολιτικούς ακτιβιστές και εναλλακτικές συλλογικότητες που αναπλάθουν τις πολιτικές ταυτότητες, αποδεσμεύονται από τη λογική της κατανάλωσης και συζητούν ζητήματα συλλογικών διεκδικήσεων, αυτονομίας, συμμετοχικής δημοκρατίας, κοινοτικής αλληλεγγύης, από-ανάπτυξης και αυτό-οργάνωσης.

Στην ομάδα εργασίας θα επιχειρηθεί η θεωρητική επεξεργασία και η κριτική ανάλυση των όρων αυτών, θα εξεταστεί η διάκριση της κοινωνικής και της αλληλέγγυας οικονομίας και των δικτύων που συγκροτούνται είτε από τα πάνω είτε από τα κάτω. Επιπλέον θα παρουσιαστούν όψεις των ανθρωπολογικών, πολιτισμικών και κοινωνιολογικών διαστάσεων των συλλογικοτήτων της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και των κοινών μέσα από ιδιαίτερα παραδείγματα πρωτοβουλιών και συλλογικοτήτων σε τοπικές κοινωνίες που θα αναδείξουν τις προκλήσεις, τα όρια και τις προοπτικές τους.

6. «Τόποι μνήμης» στην ελληνική ιστορία του 20ου αι. και σύγχρονες ταυτότητες.
Συντονισμός: Άρης Τσαντηρόπουλος και Ρίκυ Βαν Μπουσχότεν

Κατά τη δεκαετία του 1980 παρατηρείται στις κοινωνικές επιστήμες μια «έκρηξη» των μελετών για τη μνήμη. Οι έννοιες της κοινωνικής μνήμης και της συλλογικής μνήμης, γίνονται κύρια σημεία αναφοράς και αντικείμενα διερεύνησης. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και το Ολοκαύτωμα, Εμφύλιοι και Αποικιοκρατικοί Πόλεμο, η Αφρικανική σκλαβιά, πληθυσμοί που έχουν μετακινηθεί ή εκτοπιστεί, αποτελούν τα κύρια πεδία έρευνας. Στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία διαπιστώνεται ένα διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για την κοινωνική μνήμη, το οποίο περιλαμβάνει μεταφράσεις κλασικών θεωρητικών έργων αλλά και πρωτότυπη κοινωνική έρευνα. Σημαντικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας του 20ου αιώνα όπως η Μικρασιατική καταστροφή, οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι και ο Ελληνικός Εμφύλιος πόλεμος καθώς και πληθυσμοί όπως οι έλληνες της διασποράς (πρόσφυγες ή μετανάστες) και οι ξένοι μετανάστες στην Ελλάδα συνιστούν τις κύριες θεματικές. Η ιστορία και αρχαιολογία, η ανθρωπολογία η ψυχανάλυση και η φιλοσοφία συνδιαλέγονται για να διερευνηθούν ζητήματα προσδιορισμού και συγκρότησης του περιεχομένου της κοινωνικής μνήμης, της μεταβίβασή της στις επόμενες γενιές και του ρόλου τους στη διαμόρφωση σύγχρονων ταυτοτήτων.

Οι ανακοινώσεις ή διαλέξεις μπορούν να επικεντρωθούν σε ζητήματα όπως:

• Η διερεύνηση της μνήμης από τις κοινωνικές επιστήμες: Θεωρητικά, επιστημολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα
• Προφορική ιστορία
• Βιογραφία και αυτοβιογραφία
• Πολιτικές της μνήμης και της λήθης (μελέτη περιπτώσεων)
• Μνήμη, νοσταλγία, λήθη (μελέτη περιπτώσεων)
• Μνήμες των πολέμων, της προσφυγιάς και της μετανάστευσης
• «Τόποι» παραγωγής κοινωνικής μνήμης στη νεοτερική κοινωνία: μνημεία, μουσεία, αρχαιολογικές ανακαλύψεις, πολιτιστικοί σύλλογοι κλπ

7. «Ο οπτικός πολιτισμός ως αντικείμενο θεωρητικού στοχασμού και εμπειρικής έρευνας».
Συντονισμός: Χριστίνα Κωνσταντινίδου και Γιάννης Σκαρπέλος

Η συγκεκριμένη θεματική απευθύνεται σε όλους όσοι εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στη διερεύνησης τού όλο και μεγαλύτερου ρόλου που παίζει ο οπτικός πολιτισμός στις μετανεωτερικές κοινωνίες. Κυρίως θα εστιάσει στο θεωρητικό προβληματισμό, τις ερευνητικές μεθόδους και συγκεκριμένες εμπειρικές έρευνες που αφορούν την έκρηξη που παρατηρείται στην παραγωγή, κυκλοφορία, μετάδοση και κατανάλωση εικόνων τόσο μέσω των κλασικών μέσων όσο και μέσω των νέων τεχνολογιών και των δυνητικών περιβαλλόντων. Στόχος είναι να συμβάλει στη συνάντηση νέων επιστημόνων από διαφορετικά γνωστικά πεδία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών όπως η οπτική κοινωνιολογία και ανθρωπολογία, η οπτική σημειολογία και οι οπτικές πολιτισμικές σπουδές, οι σπουδές κινηματογράφου και εθνογραφικού ντοκιμαντέρ, η τέχνη, η οπτική επικοινωνία και η δημοσιογραφία κλπ και να ενθαρρύνει το στοχασμό και τη συζήτηση στο πλαίσιο της διεπιστημονικότητας.

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και περιλήψεων ανακοινώσεων στις Θεματικές Ομάδες Εργασίας.

Οι ενδιαφερόμενες/οι διδάσκοντες-ερευνητές που επιθυμούν να συμμετέχουν καλούνται να ενημερώσουν την Οργανωτική Επιτροπή, έως την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2015, με e-mail στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: socialmethods@social.soc.uoc.gr, αποστέλλοντας τίτλο και σύντομη περίληψη της εισήγησής τους (έως 200 λέξεις). Έτοιμη φόρμα δήλωσης συμμετοχής είναι διαθέσιμη στο τέλος της ιστοσελίδας.

Επιλεγμένα κείμενα από τις θεματικές εργασίες θα παρουσιαστούν σε ηλεκτρονικά πρακτικά που θα οργανωθούν γύρω από ομοειδείς θεματικούς άξονες με την επιμέλεια των συντονιστών. Τα κείμενα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 9. 000 λέξεις και οι περιλήψεις τις 200 λέξεις, οφείλουν δε να περιλαμβάνουν διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail και ιδιότητα του/της ενδιαφερομένου/ης. Οι καταληκτικές ημερομηνίες για την παράδοση των υπό δημοσίευση κειμένων θα ανακοινωθούν μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου.

• Αίτηση σε μορφή OpenDocument (.odt)
• Αίτηση σε μορφή Reach Text Format (.rtf)
• Αίτηση σε μορφή Microsoft Word (.doc)

Μπορείτε να κατεβάσετε το κείμενο αυτής της σελίδας σαν αρχείο PDF στον παρακάτω σύνδεσμο

• 21ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες

Το Εργαστήρι Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης σας προσκαλεί στο Θεματικό Εργαστήρι:

“Αστική κοινωνικότητα, συλλογική δράση και αθλητικές πρακτικές στην Κύπρο και την Κρήτη (τέλη 19ος – μέσα 20ος)”

που θα γίνει στην Αίθουσα Πολυμέσων του Πανεπιστημίου Κρήτης την Πέμπτη 11 Ιουνίου 2015 στις 11: 30.

Η εκδήλωση γίνεται στο πλαίσιο των επιστημονικών συνεργασιών των Πανεπιστημίων Κρήτης και Κύπρου και έχει ως σκοπό να ενισχύσει τον επιστημονικό διάλογο και την ερευνητική συνεργασία ανάμεσα στα δύο ιδρύματα σε ζητήματα που αφορούν στην ιστορία, την κοινωνική εξέλιξη και τον πολιτισμό της καθημερινότητας των δύο νησιών σε συγκριτική βάση.

Στην Θεματικό Εργαστήρι θα παραβρεθούν 34 προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες και διδάσκοντες του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Πρόγραμμα Θεματικού Εργαστηρίου

Πρόγραμμα Θεματικού Εργαστηρίου σε PDF

ΠΕΜΠΤΗ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ 2015

11:30-11:50: Έναρξη του Εργαστηρίου- Χαιρετισμοί

Βασίλης Καρδάσης, Καθηγητής, Οικονομικό Τμήμα, Αντιπρύτανης Πανεπιστημίου Κρήτης

Εκπρόσωποι του Τμήματος Κοινωνιολογίας και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Κοινωνιολογία

11: 50-13: 00: Ιδεολογικές όψεις των αθλητικών πρακτικών

Προεδρεύουσα: Ελένη Φουρναράκη, αναπληρώτρια καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Πέτρος Παπαπολυβίου, Αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστημίου Κύπρου: «Ελληνικός εμφύλιος και κυπριακό ποδόσφαιρο: Η διάσπαση του 1948»

Γιάννης Ζαϊμάκης, Αναπληρωτής καθηγητής, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: «Βρετανοί, πολιτισμικός ιμπεριαλισμός και αθλητικές πρακτικές στην Κύπρο και την Κρήτη (τέλη 19^ος– αρχές 20^ος)

Βαγγέλης Γκαγκέλης, Μεταπτυχιακός φοιτητής, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: «‘Για την ανάγκη της Γυμναστικής’: Λόγος περί αθλητισμού στα Χανιά την περίοδο της Αυτονομίας της Κρήτης»

13:00- 14:10: Κοινωνία, Οικονομία, Πολιτική

Προεδρεύων: Βασίλης Καρδάσης, Καθηγητής, Οικονομικό Τμήμα, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Δημήτρης Κυπριωτάκης, Μεταπτυχιακός φοιτητής νεώτερης ιστορίας: «Κάμετε δημόσια έργα…”, το ζήτημα του σιδηροδρόμου στην Κρήτη και η επικράτηση της χρήσης του αυτοκινήτου κατά το Μεσοπόλεμο»

Μάριος Χρίστου, μεταπτυχιακός φοιτητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Η απεργία των μεταλλωρύχων της Κυπριακής Μεταλλευτικής Εταιρείας το 1948»

Σάββας Σταύρου, μεταπτυχιακός φοιτητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Οργάνωση και εξέλιξη της Αστυνομίας στη βρετανοκρατούμενη Κύπρο (1878-1900)»

Παντελίτσα Παπαδοπούλου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Οι επιπτώσεις του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου στην κοινωνικοοικονομική ζωή της Κύπρου, 1914-1918»

Γιούλα Χειμωνίδου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Η προσφορά των Κυπρίων της Αιγύπτου στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέσα από τον κυπριακό Τύπο»

Διάλειμμα 14:10-14: 40

14: 40-16: 00: Συλλογική δράση, δημόσια κοινωνικότητα, πολιτισμός

Προεδρεύων: Κώστας Γκούνης, Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Βen Petre, Διδάκτωρ Τμήματος Φιλολογίας, Πανεπιστημίου Κρήτης, Λογοτεχνικά περιοδικά Κρήτης και Κύπρου: κατευθύνσεις στη συγκριτική τους μελέτη»

Μαρία Φιλαρέτου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Ένας πολυταξιδεμένος ‘πατριωτικός ποιητής’: Ο Σπύρος Ματσούκας στην Αίγυπτο, στις ΗΠΑ, την Κρήτη και την Κύπρο. Μια πρώτη παρουσίαση».

Μανώλης Δρακάκης, Προϊστάμενος Γενικών Αρχείων Κράτους Ν. Ηρακλείου, Διδάκτωρ Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης: «Γυναίκες και δημόσια κοινωνικότητα στο μεσοπολεμικό Ηράκλειο»

Ιωάννα Νικολάου, απόφοιτος μεταπτυχιακού προγράμματος Νεώτερη Ελληνική Ιστορία, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Στοιχεία από την ιστορία της Κυπριακής Αδελφότητος Αιγύπτου, 1873-1939».

Σάββας Λάμπρου, απόφοιτος μεταπτυχιακού προγράμματος Νεώτερη Ελληνική Ιστορία, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Μικρασιάτες πρόσφυγες στην Κύπρο, 1922-1923»

Θεογνωσία Χατζηευτυχίου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου: «Οι πρόσφυγες από τα νησιά του Ν.Α. Αιγαίου στην Κύπρο, 1941-1946».

16: 00 Λήξη των εργασιών του Θεματικού Εργαστηρίο

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τμήμα Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης

Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσηςκαι Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας

20ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Πανεπιστημιούπολη Γάλλου-Ξενία
Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο
23 – 24 Νοεμβρίου 2013

υπό κατασκευή

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τμήμα Κοινωνιολογίας

Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας

18ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες

ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Πανεπιστήμιο Κρήτης
Πανεπιστημιούπολη Γάλλου/ Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο
27 – 30 Οκτωβρίου 2011

Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες εντάσσεται στον κύκλο των Διεθνών Μεταπτυχιακών Θερινών Σχολείων των Ανωγείων (Anogia Summer Schools) συνεχίζοντας την ακαδημαϊκή παράδοση, που έχει εδραιωθεί ήδη από το 1994 με σκοπό την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου στις κοινωνικές επιστήμες.

Το φετινό Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο οργανώνεται από το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας, του Τμήματος Κοινωνιολογίας, και επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν στη μεθοδολογία και την πρακτική της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις ποιοτικές μεθόδους έρευνας και στις εφαρμογές τους σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία των κοινωνικών επιστημών. Τα βασικά οργανωτικά και θεματικά χαρακτηριστικά του Συνεδρίου-Σεμιναρίου είναι τα ακόλουθα:

• Αφορά κυρίως τη μεθοδολογία της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, επιχειρώντας να συμβάλει στη συγκρότηση μιας κοινότητας διαλόγου μεταξύ επιστημόνων διαφορετικών ερευνητικών παραδειγμάτων.
• Οι δραστηριότητες του συνεδρίου θα λάβουν χώρα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης και αναμένεται να λειτουργήσουν ως θεωρητική ανατροφοδότηση στις ερευνητικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες των προηγούμενων 17 Διεθνών Θερινών Σχολείων, τα αποτελέσματα των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε 5 συλλογικούς τόμους.
• Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες φιλοδοξεί να παράσχει τη δυνατότητα ανακοίνωσης και γνωστοποίησης ερευνητικών εγχειρημάτων από νέους/νέες επιστήμονες που εκπονούν διατριβές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
• Τέλος, η συμμετοχή ερευνητών και πανεπιστημιακών συμβάλλει στην ανάπτυξη του κριτικού διαλόγου γύρω από ζητήματα κοινωνιολογικής θεωρίας και μεθόδου, καθώς και στην συγκρότηση μιας διεπιστημονικής ερευνητικής κοινότητας.

Συντονιστής του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου είναι ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Σκεύος Παπαϊωάννου, Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας.

Την Οργανωτική Επιτροπή του Εντατικού Σεμιναρίου-Συνεδρίου, εκτός από τον συντονιστή Καθηγητή Σκεύο Παπαϊωάννου, αποτελούν οι εξής: Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Τσιώλης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μανόλης Τζανάκης, Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Μάνος Σαββάκης, Διδάσκων Παν/μίου Αιγαίου, Μάνος Πετράκης, υπ. Δρ. Παν/μίου Κρήτης, Μιχάλης Νικολακάκης, υπ. Δρ. Παν/μίου Κρήτης, Αθανάσιος Θεοδώρου, υπ. Δρ. Παν/μίου Κρήτης.

Την Επιστημονική Επιτροπή απαρτίζουν οι Βασίλης Αράπογλου, Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Μύρων Αχείμαστος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μαρία Γιαννησοπούλου, Πανεπιστημιακός, Κώστας Γκούνης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Γιάννης Ζαϊμάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Αλίκη Λαβράνου, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης, Σκεύος Παπαϊωάννου, Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Βασίλης Ρωμανός, Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Νίκος Σερντεδάκις, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Μανόλης Τζανάκης, Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Τσιώλης, Επίκουρος Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Ελένη Φουρναράκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παν/μίου Κρήτης, Γιώργος Χάλαρης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Ιωάννης Κουμπουρλής, Λέκτορας Παν/μίου Κρήτης.

Θεματικές Ομάδες Εργασίας και συνεδρίες σε ολομέλειες

Η οργάνωση του Σεμιναρίου-Συνεδρίου γίνεται με βάση Θεματικές Ομάδες Εργασίας, στις οποίες οι υποψήφιοι διδάκτορες, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τμήματος και οι συμμετέχοντες ερευνητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους.

Κάθε ομάδα εργασίας πραγματοποιεί σε ημερήσια βάση δύο συνεδρίες. Στις συνεδρίες αυτές οι συμμετέχοντες παρουσιάζουν τις εργασίες τους στην ομάδα και ακολουθεί εκτενής συζήτηση. Οι υποψήφιοι διδάκτορες και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, πέρα από την εργασία που θα παρουσιάσουν θα έχουν την ευκαιρία, στο περιθώριο των εργασιών του συνεδρίου, να συζητήσουν με τους συμμετέχοντες θέματα που σχετίζονται με την ερευνητική τους δραστηριότητα.

Επίσης, πραγματοποιούνται ειδικές συνεδρίες σε ολομέλεια, με επιλεγμένους ομιλητές, οι οποίοι εισηγούνται θέματα σχετικά με τους παρακάτω θεματικούς άξονες.

Α. Θεματικές Ομάδες Εργασίας

1. «Προφορικές ιστορίες και βιογραφίες: διεπιστημονικά ζητήματα

αφηγηματικής ανάλυσης»

Συντονισμός: Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Μαρία Ρεπούση, Γιώργος Τσιώλης

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον στην κοινωνική έρευνα για τις προφορικές αφηγήσεις. Το ενδιαφέρον αυτό το μοιράζονται οι κοινωνιολόγοι με τους ψυχολόγους, τους ιστορικούς, τους ανθρωπολόγους, τους ανθρωπογεωγράφους, τους επιστήμονες της Αγωγής, της Υγείας και της Κοινωνικής Εργασίας. Τούτο συμβαίνει διότι οι προφορικές (βιογραφικές) αφηγήσεις νοούνται ως προνομιακός τόπος για τη διερεύνηση της ανθρώπινης βιωμένης εμπειρίας, της διαλεκτικής σχέσης του ατομικού με το κοινωνικό, της κοινωνικά συγκροτημένης και ιστορικά διαμορφωμένης υποκειμενικότητας, των διαστρωματώσεων της μνήμης, καθώς και των πολλαπλών τρόπων θέασης του παρελθόντος. Πτυχές του πλούσιου επιστημολογικού και μεθοδολογικού διαλόγου, που έχει αναπτυχθεί γύρω από τα ζητήματα αυτά, θα προσπαθήσει να αναδείξει και να συζητήσει η παρούσα ομάδα εργασίας. Ειδικότερα θα συζητηθούν: οι διαδικασίες πρόσληψης και ερμηνείας των «γεγονότων»· η συγκρότηση και επεξεργασία της κοινωνικής εμπειρίας· η επιλεκτικότητα και οι διαστρωματώσεις της μνήμης· η πολύτροπικότητα της αφήγησης και οι διαφορετικές χρονολογικές οπτικές του αφηγητή· η επίδραση του κοινωνικοπολιτικού πλαισίου, της ιστορικής συγκυρίας και της επικοινωνιακής διάδρασης στη διαμόρφωση των αφηγήσεων. Στο φόντο των παραπάνω ζητημάτων, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε ερωτήματα που αφορούν τους τρόπους ανάλυσης και ερμηνείας των βιογραφικών αφηγήσεων και των προφορικών μαρτυριών μέσα από μια διεπιστημονική προοπτική.

2. «Υγεία, σώμα, επιτήρηση» Συντονισμός: Μανόλης Τζανάκης, Ντιάννα Τράκα, Σεβαστή Τρουμπέτα

Ζητούμενο για την ομάδα εργασίας είναι να αποτελέσει ένα τόπο συνάντησης ερευνητικών προσεγγίσεων, οι οποίες εστιάζονται σε κοινωνικά πεδία όπου αναπτύσσονται κοινωνικοί μηχανισμοί που αποβλέπουν στη ρύθμιση της ζωής. Η μέριμνα για τη διατήρηση και την προαγωγή της ζωής, η σχέση μεταξύ θεραπευτών και θεραπευομένων, ο προσδιορισμός και έλεγχος της μιαρότητας και της ασθένειας, το ίδιο το σώμα και η γνώση γι’ αυτό, συνδέονται με οργανωμένες παρεμβάσεις που συμβάλλουν στον κοινωνικό έλεγχο και στην παραγωγή κοινωνικών παραστάσεων για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, το ορθολογικό και το παράλογο. Τα κοινωνικά αυτά πεδία μπορούν, με τη χρήση ως επί το πλείστον ποιοτικών εμπειρικών μεθόδων, να καταγραφούν, να αναλυθούν, κι ενδεχομένως να τροποποιηθούν. Επιδιώκοντας να αναδείξουμε την πολυπλοκότητα της σχέσης μεταξύ υγείας, σώματος και επιτήρησης (πέρα από το απλουστευτικό δίπολο: κεντρική εξουσία ως υποκείμενο δράσης vs πληθυσμός ως αποδέκτης/αντικείμενο εξουσιαστικών μηχανισμών) μας ενδιαφέρει τόσο η σύλληψη εξουσιαστικών μηχανισμών όσο και τα διάφορα επίπεδα της εφαρμογής τους, καθώς και η εσωτερίκευση των πολιτικών ελέγχου από τα κοινωνικά υποκείμενα.

Η ομάδα εργασίας επικεντρώνεται φέτος σε τρεις θεματικές ενότητες: α) Το σώμα ως «σημείο» διασταύρωσης του βιολογικού, του ψυχικού και του κοινωνικού. Η μελέτη ζητημάτων όπως οι πολιτισμικές και ιδεολογικές συνδηλώσεις των θεραπευτικών πρακτικών, η ανάδειξη του σώματος σε πεδίο άσκησης εξουσιαστικών πρακτικών (π.χ. βασανιστήρια, βιομετρία κι έλεγχος των συνόρων) αλλά και αμφιλεγόμενων παρεμβάσεων του ενσώματου υποκειμένου (τατουάζ, πίρσινγκ, πλαστική χειρουργική, υποβοηθούμενη αναπαραγωγή κ.ά.) απαιτούν αναλύσεις οι οποίες υπερβαίνουν ένα στενό ορισμό του κοινωνικού. β) Η κοινωνική φροντίδα και η φροντίδα υγείας ως μορφές επιτήρησης και βιοπολιτικών εφαρμογών. Το ζητούμενο εδώ είναι να σκεφτούμε τη σχέση ιατρικής, κοινωνικής φροντίδας και ηθικής πέραν της βιοηθικής, ως ρύθμιση κατεξοχήν πολιτική. Η ιατρική πρακτική και η κοινωνική φροντίδα ρυθμίζουν, ελέγχουν, εν τέλει επιτηρούν τη ζωή, την ίδια στιγμή που αποσκοπούν στην υποστήριξή της, στην προαγωγή της.

γ) Ιστορικές-διεπιστημονικές προσεγγίσεις της υγείας, της ασθένειας και της κοινωνικής φροντίδας. Ο έλεγχος των συνόρων, η οργάνωση συστημάτων υγείας και πρόνοιας, αποτελούν πολιτισμικά φαινόμενα τα οποία ως τέτοια υπόκεινται στην ιστορική μεταβολή, συνδέονται με την άνοδο της βιομηχανικής κοινωνίας, του αστικού φιλελεύθερου έθνους-κράτους, της μαζικής κουλτούρας και της εξατομίκευσης.

Η ομάδα εργασίας είναι ανοικτή σε κάθε ερευνητική εργασία η οποία εντάσσεται στον ευρύτερο χώρο των κοινωνικών επιστημών κι εστιάζει στην υγεία και την ασθένεια, το σώμα, την πρόνοια και τον κοινωνικό έλεγχο. Θεωρούμε ότι ανεξάρτητα από το βλέμμα που υιοθετεί ένα εξ ορισμού πολυδιάστατο ερμηνευτικό εγχείρημα, αυτό της κοινωνιολογίας, της κοινωνικής ανθρωπολογίας, της ιστορίας, της ψυχολογίας ή της πολιτικής επιστήμης, τίθενται κοινά μεθοδολογικά ζητήματα, τα οποία ευελπιστούμε να αναδειχθούν και να συζητηθούν διεξοδικά.

3. «Αθλητισμός, κουλτούρες του σώματος και ταυτότητες στις κοινωνικές επιστήμες»

Συντονισμός: Γιάννης Ζαϊμάκης και Ελένη Φουρναράκη

Στις σύγχρονες συνθήκες της παγκοσμιοποίησης ο αθλητισμός τείνει να συνδεθεί ολοένα και περισσότερο με μια αναπτυσσόμενη «βιομηχανία» του ελεύθερου χρόνου, με εκτεταμένα δίκτυα οικονομικών συναλλαγών, πολιτισμικών  ανταλλαγών και εκροών σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο που επηρεάζουν την κοινωνική του οργάνωση, τις σημασίες, τις  ταυτότητες και τους τύπους σωματικής κουλτούρας που συγκροτούνται γύρω από τα σπορ.

Το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η μελέτη του αθλητισμού στις σύγχρονες κοινωνίες έχει οδηγήσει στη συγκρότηση ενός διακριτού πεδίου μελετών στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες που έχει αναπτυχθεί, με σχετική καθυστέρηση, στην Ελλάδα στις δύο τελευταίες δεκαετίες και έχει συνοδευτεί από την παραγωγή νέων επιστημονικών εργασιών και την ανάπτυξη ερευνητικών πρακτικών στο πεδίο. Η ομάδα φιλοδοξεί να πολλαπλασιάσει τα ερεθίσματα για τη ανάπτυξη ενός διεπιστημονικού διαλόγου για τον αθλητισμό, το σώμα και την ταυτότητα και τις αλληλοσυσχετίσεις τους και να προσεγγίσει σύγχρονες μεθοδολογικές στρατηγικές, αναλυτικά σχήματα και ερευνητικές πρακτικές από διαφορετικές επιστημολογικές οπτικές.

Οι εργασίες της ομάδας θα προσπαθήσουν να προσεγγίσουν τις πολλαπλές κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της σωματικής αγωγής και άθλησης τόσο σε επίπεδο θεσμικής και οργανωτικής συγκρότησης όσο και σε επίπεδο πρακτικών κοινωνικής διάκρισης και διαφοράς και να αναδείξει τις σχέσεις τους με την οικονομία, την πολιτική και την κοινωνία των πολιτών. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα διερευνηθούν οι λόγοι, οι αναπαραστάσεις, οι ρητορικές και οι ιδεολογικές ή συμβολικές τελετουργίες  που υποστηρίζουν ή αμφισβητούν τις αθλητικές πρακτικές και οι ταυτότητες που συγκροτούνται και γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης στο πεδίο με βάση την κοινωνική τάξη, το κοινωνικό φύλο ή άλλες κοινωνικές κατηγορίες, όπως το έθνος, η φυλή ή οι ηλικιακές ομάδες. Τέλος σε ξεχωριστή ενότητα θα διερευνηθούν τα πολιτισμικά συμφραζόμενα των κοινωνικών χρήσεων και σηματοδοτήσεων του σώματος στη σύγχρονη κοινωνία όχι μόνο στο πλαίσιο της αθλητικής εμπειρίας αλλά και σε σχέση με ευρύτερα πολιτισμικά μορφώματα.

4. «Εργασία και κοινωνία της εργασίας σε κρίση»

Συντονισμός: Αθανάσιος Αλεξίου, Απόστολος Δεδουσόπουλος, Σκεύος Παπαϊωάννου, Ιορδάνης Ψημένος.

Στο πλαίσιο αυτής της Θεματικής Ομάδας Εργασίας θα γίνει προσπάθεια να παρουσιαστούν, να αναλυθούν και να σχολιαστούν ερευνητικά προγράμματα υποψηφίων διδακτόρων, αλλά και ερευνητών σχετικά με ζητήματα που αφορούν στην Κρίση της Εργασίας και της Κοινωνίας της Εργασίας.

Παρά τις διάφορες εξελίξεις στον τομέα της εργασίας δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων θα πάψει να βλέπει στην εργασία την κύρια βάση ύπαρξης και το επίκεντρο του κοινωνικού τους προσανατολισμού. Σε επίπεδο κοινωνίας είναι αδιανόητο να φανταστούμε μια κοινωνική κατάσταση χωρίς εργασία, και αυτό ανεξάρτητα από τη μορφή και το χαρακτήρα που μπορεί να έχει η εργασία. Στο ατομικό επίπεδο ισχύει σε γενικές γραμμές το ίδιο. Η εργασία θα συνεχίσει να αποτελεί βασική ανθρώπινη δραστηριότητα τόσο για την εξασφάλιση των όρων ύπαρξης όσο και για εύρεση νοήματος στη ζωή, αλλά και στη διαμόρφωση κοινωνικής ένταξης και κοινωνικής συνείδησης (ταυτότητας).

Στη θεματική αυτή ενότητα μπορούν να παρουσιαστούν εργασίες που ασχολούνται θεωρητικά ή/και ερευνητικά εμπειρικά με ζητήματα όπως ο χαρακτήρας και η σημασία της εργασίας, καθώς επίσης ζητήματα ανεργίας, απασχόλησης, αλλά και κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και εκπαίδευσης σε σχέση με την εργασία, αλλά και τις επιπτώσεις  στην κοινωνία, στη ζωή, στη βιογραφία και στα σχέδια ζωής των εργαζομένων. Επίσης στη θεματική αυτή εντάσσονται εργασίες που ερευνούν εναλλακτικές μορφές εργασίας στο πλαίσιο της λεγόμενης κοινωνικής οικονομίας.

5. Ιστορία και Θεωρία των Κοινωνικών Επιστημών: Ζητήματα Ιδεολογίας στις Κοινωνικές Επιστήμες

Συντονισμός: Μύρων Αχείμαστος και Γιάννης Κουμπουρλής

Η συγκεκριμένη ομάδα απευθύνεται σε όσους υποψήφιους διδάκτορες εργάζονται στον τομέα της ιστορίας των κοινωνικών επιστημών, αλλά και σε όσους εξειδικεύονται στη θεωρία των κοινωνικών επιστημών. Στόχος είναι η διερεύνηση, με βάση τις μεθοδολογικές αρχές μιας ιστορικά προσανατολισμένης κοινωνιολογίας, των σχέσεων αλληλόδρασης μεταξύ επιστημονικών-φιλοσοφικών τάσεων και ιδεολογικοπολιτικών ρευμάτων σε αναφορά προς το εκάστοτε ιστορικο-κοινωνικό πλαίσιο παραγωγής τους. Πρόκειται για μια προσέγγιση που προϋποθέτει την κατανόηση, αφενός, του τρόπου συγκρότησης των θεωρητικών αντιλήψεων και της επιχειρηματολογίας των κοινωνικο-επιστημονικών κύκλων που, άλλοτε σκόπιμα και εμπρόθετα και άλλοτε όχι, λειτούργησαν ταυτοχρόνως ως φορείς και ως δημιουργοί μιας ιδεολογίας και, αφετέρου, των λόγων της έλξης που άσκησαν τέτοιου είδους αντιλήψεις σε ευρύτερα κοινωνικά περιβάλλοντα.

Προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και περιλήψεων ανακοινώσεων στις Θεματικές Ομάδες Εργασίας.

Α. Οι ενδιαφερόμενες/οι διδάσκοντες-ερευνητές που επιθυμούν να συμμετέχουν καλούνται να ενημερώσουν την Οργανωτική Επιτροπή με e-mail στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: socialmethods@social.soc.uoc.gr, αποστέλλοντας τίτλο και σύντομη περίληψη της εισήγησής τους (έως 200 λέξεις).

Β. Οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι διδάκτορες καλούνται να υποβάλλουν αιτήσεις (έτοιμη φόρμα είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης (www.soc.uoc.gr) καθώς και σύντομη περίληψη της εργασίας τους (έως 200 λέξεις) μέχρι τις 10 Ιουλίου 2011 στην ηλεκτρονική διεύθυνση socialmethods@social.soc.uoc.gr. Στη συνέχεια, αφού ειδοποιηθούν για την τελική έγκριση της συμμετοχής τους, θα πρέπει να αποστείλουν το κείμενο της εργασίας που πρόκειται να παρουσιάσουν έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2011. Τα κείμενα αυτά θα αποσταλούν στους συντονιστές των ομάδων εργασίας, οι οποίοι θα προετοιμάσουν επεξεργασμένα σχόλια και παρατηρήσεις. Τα κείμενα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 10 σελίδες (γραμμένες σε μονό διάστημα, Times New Roman /12) και οι περιλήψεις τις 200 λέξεις, οφείλουν δε να περιλαμβάνουν διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail και ιδιότητα του/της ενδιαφερομένου/ης.

Φόρμα αίτησης (doc)

Ταχυδρομική διεύθυνση:
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Τμήμα Κοινωνιολογίας
Υπόψη Νικολάου Σερντεδάκι
74100 Ρέθυμνο

Τηλ. 28310-77493.
Φαξ: 28310-77467.

υπό κατασκευή

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τμήμα Κοινωνιολογίας

Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας

17ο Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για Υποψήφιους Διδάκτορες
ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΣΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Πανεπιστήμιο Κρήτης
Πανεπιστημιούπολη Γάλλου/ Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο
24 – 27 Σεπτεμβρίου 2010

Πρόγραμμα εργασιών
Πρόγραμμα ομάδων

Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες εντάσσεται στον κύκλο των Διεθνών Μεταπτυχιακών Θερινών Σχολείων των Ανωγείων (Anogia Summer Schools) συνεχίζοντας την ακαδημαϊκή παράδοση, που έχει εδραιωθεί ήδη από το 1994 με σκοπό την προώθηση του διεπιστημονικού διαλόγου στις κοινωνικές επιστήμες.

Το φετινό Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο οργανώνεται από το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανάλυσης και Εφαρμοσμένης Κοινωνικής Έρευνας, του Τμήματος Κοινωνιολογίας, και επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν στη μεθοδολογία και την πρακτική της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις ποιοτικές μεθόδους έρευνας και στις εφαρμογές τους σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία των κοινωνικών επιστημών. Τα βασικά οργανωτικά και θεματικά χαρακτηριστικά του Συνεδρίου-Σεμιναρίου είναι τα ακόλουθα:

• Αφορά κυρίως τη μεθοδολογία της έρευνας στις κοινωνικές επιστήμες, επιχειρώντας να συμβάλει στη συγκρότηση μιας κοινότητας διαλόγου μεταξύ επιστημόνων διαφορετικών ερευνητικών παραδειγμάτων.
• Οι δραστηριότητες του συνεδρίου θα λάβουν χώρα στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου Κρήτης και αναμένεται να λειτουργήσουν ως θεωρητική ανατροφοδότηση στις ερευνητικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες των προηγούμενων 16 Διεθνών Θερινών Σχολείων, τα αποτελέσματα των οποίων έχουν δημοσιευθεί σε 5 συλλογικούς τόμους.
• Το Πανελλήνιο Μεταπτυχιακό Εντατικό Σεμινάριο-Συνέδριο για υποψήφιους διδάκτορες φιλοδοξεί να παράσχει τη δυνατότητα ανακοίνωσης και γνωστοποίησης ερευνητικών εγχειρημάτων από νέους/νέες επιστήμονες που εκπονούν διατριβές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.
• Τέλος, η συμμετοχή ερευνητών και πανεπιστημιακών συμβάλλει στην ανάπτυξη του κριτικού διαλόγου γύρω από ζητήματα κοινωνιολογικής θεωρίας και μεθόδου, καθώς και στην συγκρότηση μιας διεπιστημονικής ερευνητικής κοινότητας.

Α. Θεματικές Ομάδες Εργασίας

1. Συλλογική δράση και κοινωνικά κινήματα.

Συντονιστής: Ν. Σερντεδάκις

Αυτή η θεματική ομάδα επιχειρεί να διαμορφώσει ένα πλαίσιο διαλόγου και επικοινωνίας ανάμεσα σε κοινωνικούς επιστήμονες, διαφορετικών ειδικοτήτων, που η θεωρητική αναζήτηση και η εμπειρική τους έρευνα εστιάζεται σε ποικίλες μορφές συλλογικής διεκδίκησης, κινητοποίησης και διαμαρτυρίας. Οι συναντήσεις των προηγουμένων ετών κατέδειξαν την ύπαρξη μιας δυναμικής ομάδας νέων ερευνητών και υποψηφίων διδακτόρων που διαμορφώνουν τα ερευνητικά τους σχέδια, αναστοχαζόμενοι συστηματικά γύρω από σύγχρονες θεωρητικές και μεθοδολογικές απορίες και ερωτήματα. Ζητούμενο της φετινής συνάντησης είναι αφενός η συνέχιση της συζήτησης γύρω από τους υφιστάμενους κοινούς θεωρητικούς τόπους και αφετέρου η έμφαση στην εμπειρικά εστιασμένη έρευνα.
2. Ζητήματα της Διδακτικής της Ιστορίας και των Κοινωνικών Επιστημών.

Συντονίστριες: Μ. Ρεπούση & Ε.Φουρναράκη

Η διδακτική της ιστορίας και των κοινωνικών σπουδών/επιστημών με αφετηρία την εκπαίδευση στρέφεται όλο και περισσότερο στην προβληματοποίηση του συνόλου των τόπων στους οποίους παράγεται νόημα για την ιστορική εξέλιξη των κοινωνικών φαινομένων, καθώς τα ερευνητικά πορίσματα συναρτούν τη διδασκαλία, τη μάθηση και την κατανόηση στην ιστορία και στις κοινωνικές σπουδές/επιστήμες με τη συνολική ιστορική επικοινωνία, τη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης στις σύγχρονες κοινωνίες και με τις ευρύτερες κοινωνικές και δημόσιες χρήσεις της. Το ίδιο το σχολικό πρόγραμμα συνιστά εξάλλου ένα σύνθετο discourse στο οποίο ενυπάρχουν διαφορετικά αξιακά και πολιτισμικά σχήματα τα οποία δημιουργούν συνθήκες αυτονόμησης των υποκειμένων. Η μετάβαση από λειτουργιστικές και ντετερμινιστικές προσεγγίσεις του σχολικού θεσμού προς μια ενεργή υποκειμενικότητα με τη συνακόλουθη μεταστροφή της ερευνητικής περιέργειας από τον ίδιο το θεσμό και τους δομικούς επικαθορισμούς στις σχολικές πρακτικές και στα ίδια τα υποκείμενα καθώς και η έμφαση στη συναρμογή του σχολικού με το κοινωνικό πεδίο πολλαπλασιάζει τις ερευνητικές τροπικότητες και δημιουργεί νέες ανάγκες επιστημολογικών και μεθοδολογικών επιλογών και αποσαφηνίσεων.
Η ομάδα εργασίας στοχεύει πρωτίστως στην ανάδειξη της διπλής όψης αυτής της ερευνητικής πολλαπλότητας και στην υποστήριξη του θεωρητικού και επιστημολογικού αναστοχασμού που την αφορά. Σε αυτή την κατεύθυνση, τις εργασίες της ομάδας θα απασχολήσουν έρευνες υπό εξέλιξη σε ζητήματα που σχετίζονται με τη διδακτική των κοινωνικών επιστημών γενικά ή σε επιμέρους κλάδους. Σε ό,τι αφορά την ιστορία, κεντρικά παραμένουν τα ερωτήματα:
(α) ποιο είναι το μεθοδολογικό πλαίσιο που μας επιτρέπει να ερευνήσουμε τις σύνθετες σχέσεις και συσχετίσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στο σχολικό και στο εξωσχολικό περιβάλλον αναφορικά με τις αναπαραστάσεις του παρελθόντος και της ιστορίας
(β) ποιες είναι οι μέθοδοι, ποια τα σχήματα και τα εργαλεία που μας επιτρέπουν να δούμε διαδραστικά τις εκπαιδευτικές δομές, τις σχολικές πρακτικές και τις εναλλακτικές μορφές ιστορικής συνείδησης;
(γ) ποια είναι τα ερμηνευτικά σχήματα που μας επιτρέπουν να προσεγγίσουμε τα ζητήματα της φυσιογνωμίας και της ανάπτυξης της ιστορικής σκέψης, της διαμόρφωσης της ιστορικής κουλτούρας και της ιστορικής συνείδησης;.
3. Ζητήματα ανάλυσης ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων στην κοινωνική εμπειρική έρευνα.

Συντονιστές: Γ. Κάλλας, Α. Λαβράνου, Σ. Καλογεράκη, Γ. Τσιώλης

Κομβικό σημείο στην εμπειρική κοινωνική έρευνα αποτελεί η συλλογή / παραγωγή, διαχείριση, επεξεργασία, ανάλυση και ερμηνεία των ερευνητικών δεδομένων. Οι προαναφερθείσες διαδικασίες εγείρουν μια σειρά από επιστημολογικά, μεθοδολογικά, μεθοδικά και τεχνικά ζητήματα και επιβάλλουν στον ερευνητή να επιλύσει διλήμματα και να πάρει αποφάσεις. Τέτοια ζητήματα θα εξεταστούν στην Ομάδα Εργασίας με την ευκαιρία της παρουσίασης και της ενδελεχούς συζήτησης ερευνητικών προγραμμάτων υποψηφίων διδακτόρων και νέων επιστημόνων. Ειδικότερα θα συζητηθούν:

• η ιδιαιτερότητα των δεδομένων της εμπειρικής κοινωνικής έρευνας,
• οι διαφορές μεταξύ «ποσοτικών» και «ποιοτικών» δεδομένων ως προς τη διαδικασία της συλλογής/παραγωγής καθώς και της ανάλυσής τους.
• οι προϋποθέσεις, οι δυνατότητες και οι περιορισμοί των εγχειρημάτων σύνδεσης ή συνδυασμού ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων στην κοινωνική έρευνα,
• οι δυνατότητες, οι περιορισμοί και τα οφέλη δευτερογενούς ανάλυσης ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων,
• τρόποι ελέγχου ποιότητας (αξιοπιστία, εγκυρότητα) της ανάλυσης δεδομένων στην ποιοτική και την ποσοτική έρευνα,
• η διαλεκτική σχέση της θεωρητικής παραγωγής και της ανάλυσης εμπειρικών δεδομένων,
• η χρήση τεχνολογικών εφαρμογών στην επεξεργασία και ανάλυση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων ως προς τις δυνατότητες που παρέχει ή και τους ενδεχόμενους περιορισμούς που θέτει,
• ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας στην ανάλυση εμπειρικών δεδομένων (σε ποιον ανήκει η ερμηνεία;)

4. Τοπικές κοινωνίες στο μεταίχμιο: Όψεις της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής συγκρότησης του τοπικού στην εποχή της παγκοσμιοποίησης

Συντονιστές: Γ. Ζαϊμάκης, Θ. Σπύρος, Σκ. Παπαϊωάννου

Aντικείμενο της ομάδας εργασίας είναι οι διαδικασίες οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής (ανα)παραγωγής της τοπικότητας και οι μετασχηματισμοί που υφίστανται οι τοπικές κοινωνίες στο πλαίσιο της παγκοσμιοποημένης δικτυακής κοινωνίας και οικονομίας. Στη σύγχρονη κοινωνία το τοπικό γίνεται ένα δυναμικό πεδίο κοινωνικής μεταβολής στο οποίο συναρθρώνονται διαπολιτισμικά πρότυπα, τεχνολογικές καινοτομίες, υπερ-τοπικές συναλλαγές και δράσεις εκβάλλοντας στη συγκρότηση και διαπραγμάτευση νέων ταυτοτήτων και προτύπων που διαπερνούν ή και υπερβαίνουν τις τοπο-κεντρικές θεωρήσεις του παρελθόντος. Στην ομάδα εργασίας θα επιχειρηθεί η θεωρητική και εμπειρική πραγμάτευση αυτών των διαδικασιών μεταβολής δίνοντας έμφαση στις νέες υβριδικές και διαπολιτισμικές ταυτότητες που συγκροτούνται στον τοπικό χώρο καθώς επίσης και στις διαστάσεις της σύζευξης των διαδικασιών τοπικής ανάπτυξης με διατοπικές συνεργασίες, τη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας (Πρόγραμμα Καλλικράτης), στην κοινωνική οικονομία και τις δράσεις υπερ-εθνικών πολιτικών δομών.

5. Μεθοδολογικά ζητήματα στη μελέτη των θεραπευτικών πρακτικών.

Συντονιστής: Μ. Τζανάκης.

Ο οργανωμένος στοχασμός τον οποίο παράγουν από τα μέσα του 19ου αιώνα οι κοινωνικές επιστήμες αποσκοπούσε αρχικά στο να αναδείξει την αυτονομία του κοινωνικού, σε σχέση αφενός με το ψυχικό και αφετέρου με το βιολογικό. Το κοινωνικό έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, και μπορεί να μελετηθεί καθαυτό, ανεξάρτητα από τις ψυχικές λειτουργίες και τη φυσιολογία του σώματος των ατόμων από τις οποίες συντίθενται οι κοινωνίες. Ωστόσο, η μελέτη των πολιτισμικών παραμέτρων των θεραπευτικών πρακτικών και οι ιδεολογικές συνδηλώσεις τους, η ανάδειξη της ιστορικότητας των ορισμών της υγείας και της ασθένειας, και η αναγνώριση ότι η παθολογία του σώματος είναι κοινωνικά διαμεσολαβημένη, οδήγησαν σε αναλύσεις οι οποίες υπερβαίνουν ένα στενό ορισμό του κοινωνικού, σε αντιδιαστολή με το ψυχικό και το βιολογικό. Το ζητούμενο σε αυτή την ομάδα εργασίας είναι να αποτελέσει τόπο συνάντησης ερευνητικών προσεγγίσεων, ενίοτε διεπιστημονικών, εκείνων των κοινωνικών πρακτικών οι οποίες αποσκοπούν καταστατικά στη διατήρηση, την προαγωγή κι αναπαραγωγή της ζωής, εν τέλει στη ρύθμισή της. Η υγεία και η ασθένεια, οι οδύνες του σώματος και της ψυχής, η σχέση θεραπευτών και θεραπευομένων, το ίδιο το σώμα και η μορφοποιημένη στο πεδίο της καθημερινότητας γνώση γι’ αυτό, συνιστούν, πλέον, κλασικά πεδία μελέτης των κοινωνικών επιστημών. Στους χώρους θεραπείας ανα-παράγονται οι παραστάσεις για το καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, το ορθό και το παράλογο, αλλά και οι βασικές ιδέες για το τι συνιστά φύση και τι κοινωνικό μόρφωμα, τι είναι η ζωή και τι βρίσκεται πέραν αυτής. Ανεξάρτητα από το βλέμμα που υιοθετεί ένα ανάλογο, εξ ορισμού πολυδιάστατο, εγχείρημα, αυτό της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της πολιτικής ή και της ιατρικής, τίθενται κοινά μεθοδολογικά ζητήματα, τα οποία ευελπιστούμε να αναδειχθούν και να συζητηθούν.

6. Ιστορία και θεωρία των Κοινωνικών Επιστημών.

Συντονιστές: Μύρων Αχείμαστος, Βασίλης Ρωμανός

Η συγκεκριμένη ομάδα απευθύνεται σε όσους υποψήφιους διδάκτορες εργάζονται στον –σχετικά νέο– τομέα της ιστορίας των κοινωνικών επιστημών, αλλά και σε όσους εξειδικεύονται στη θεωρία των κοινωνικών επιστημών. Η ιστορία και η θεωρία είναι έννοιες αλληλένδετες. Με αφετηρία τη σκέψη αυτή, γίνεται μια προσπάθεια να καταγραφούν και να συζητηθούν όσες εργασίες προσεγγίζουν και συγκροτούν το αντικείμενό του με βάση αντίστοιχες αναζητήσεις.
Προθεσμία υποβολής αιτήσεων συμμετοχής και περιλήψεων ανακοινώσεων στις Θεματικές Ομάδες Εργασίας.

Α. Οι ενδιαφερόμενοι διδάσκοντες-ερευνητές που επιθυμούν να συμμετέχουν καλούνται να ενημερώσουν την Οργανωτική Επιτροπή με e-mail στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: socialmethods at social.soc.uoc.gr, αποστέλλοντας τίτλο και σύντομη περίληψη της εισήγησής τους (έως 200 λέξεις).

Β. Οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι διδάκτορες καλούνται να υποβάλλουν αιτήσεις (έτοιμη φόρμα είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης (www.soc.uoc.gr) καθώς και σύντομη περίληψη της εργασίας τους (έως 200 λέξεις) μέχρι τις 30 Ιουνίου 2010 στην ηλεκτρονική διεύθυνση socialmethods at social.soc.uoc.gr. Στη συνέχεια, αφού ειδοποιηθούν για την τελική έγκριση της συμμετοχής τους, θα πρέπει να αποστείλουν το κείμενο της εργασίας που πρόκειται να παρουσιάσουν έως τις 3 Σεπτεμβρίου 2010. Τα κείμενα αυτά θα αποσταλούν στους συντονιστές των ομάδων εργασίας, οι οποίοι θα προετοιμάσουν επεξεργασμένα σχόλια και παρατηρήσεις. Τα κείμενα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 10 σελίδες (γραμμένες σε μονό διάστημα, Times New Roman /12) και οι περιλήψεις τις 200 λέξεις, οφείλουν δε να περιλαμβάνουν διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail και ιδιότητα του/της ενδιαφερομένου/ης.

Φόρμα αίτησης (.doc)

Ταχυδρομική διεύθυνση:
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Τμήμα Κοινωνιολογίας
Υπόψη Σκ. Παπαϊωάννου
74100 Ρέθυμνο

Τηλ. 28310 77466-465, 77497, 77498.
Φαξ: 28310 77467.